Στην έγκριση χρηματοδοτικού Προγράμματος του Πράσινου Ταμείου προς τους Δήμους, με αντικείμενο την “Απόκτηση ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων στις πόλεις 2018”, καθώς και στην έγκριση της σχετικής πίστωσης ύψους 15 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό εξόδων του Πράσινου Ταμείου οικονομικού έτους 2018, προχώρησαν ο Υπουργός και ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος.
Η ΚΥΑ δημοσιεύθηκε την 21η Δεκεμβρίου 2018 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β’ 5802) ορίζοντας τις βασικές παραμέτρους του Προγράμματος και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι υπάρχει ανάγκη εξασφάλισης σημαντικών κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου σε αρκετούς Δήμους, οι οποίοι κινδυνεύουν να απωλέσουν το χαρακτήρα τους και να μετατραπούν σε οικοδομήσιμους χώρους, καθιστώντας δυσμενέστερες τις συνθήκες του αστικού περιβάλλοντος.
Ως σκοπός του Προγράμματος ορίστηκε η χρηματοδότηση των ΟΤΑ Α΄ βαθμού για την απόκτηση αμιγώς κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου που προβλέπονται σε εγκεκριμένα Ρυμοτομικά Σχέδια, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερη πολεοδομική σημασία και των οποίων η εξασφάλιση αποζημίωσης φέρει επείγοντα χαρακτήρα.
Για την απόκτηση των κοινόχρηστων χώρων το Πράσινο Ταμείο μπορεί είτε να εξασφαλίζει και να καταβάλει την αποζημίωση για τη συντέλεση επιβληθείσας απαλλοτρίωσης είτε να δεσμεύει το απαραίτητο χρηματικό ποσό για την επανεπιβολή αρθείσας απαλλοτρίωσης και για την εκκίνηση διαδικασίας επιβολής απαλλοτρίωσης.
Δυνητικοί δικαιούχοι είναι οι ΟΤΑ Α΄ βαθμού όλης της Χώρας.
Η διαδικασία καταβολής των χρηματοδοτήσεων ορίστηκε ως εξής:
Α) Με απόφαση του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η διαδικασία και οι όροι υποβολής των προτάσεων, οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια και διαδικασίες ένταξης τους και λοιπά στοιχεία που θα πρέπει να περιλαμβάνει ο φάκελος υποβολής της πρότασης, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του Προγράμματος.
Β) Με απόφαση του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, η οποία κοινοποιείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, θα καθορίζονται οι προσωρινοί δικαιούχοι. Οι δικαιούχοι αυτοί καθίστανται οριστικοί με όμοια απόφαση, με την οποία θα δίνεται εντολή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων εκταμίευσης του εγκεκριμένου ποσού για έκαστο εξ αυτών.
Γ) Με μία ή περισσότερες αποφάσεις του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, κατόπιν ελέγχου της πλήρωσης των προϋποθέσεων και των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, καθορίζονται οι οριστικοί δικαιούχοι και οι συγκεκριμένοι κοινόχρηστοι χώροι, που μπορούν να χρηματοδοτηθούν και έως του ποσού που θα καθορισθεί με απόφαση του Πράσινου Ταμείου για κάθε δικαιούχο αντιστοίχως με σκοπό τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης.
Δ) Προϋπόθεση για την οριστικοποίηση των δυνητικών δικαιούχων ΟΤΑ και των προς απόκτηση κοινοχρήστων χώρων είναι η ύπαρξη των εξής ιδίως στοιχείων:
- Εγκεκριμένο Ρυμοτομικό Σχέδιο, στο οποίο οι προς απαλλοτρίωση χώροι προβλέπονται ρητώς ως κοινόχρηστοι χώροι,
- Πράξη Αναλογισμού ή Πράξη Εφαρμογής γι’ αυτούς τους κοινόχρηστους χώρους,
- Απόφαση κύρωσης της Πράξης Αναλογισμού από το Νομάρχη ή τον Περιφερειάρχη,
- Απόφαση καθορισμού τιμής μονάδος (δικαστικώς ή εξωδίκως).
Το Πρόγραμμα καλύπτει αποκλειστικά και μόνο τις υποχρεώσεις των Δήμων. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υπαχθούν σε αυτό οι υποχρεώσεις των παρόδιων ιδιοκτητών.
Για τον καθορισμό ως προσωρινού δικαιούχου απαιτείται η εξασφάλιση από το δικαιούχο της κάλυψης των υποχρεώσεων των παρόδιων ιδιοκτητών, ενώ για την αναγνώρισή τους ως οριστικού δικαιούχου απαιτείται η αποδεδειγμένη καταβολή τους, έτσι ώστε να μπορούν εν τέλει να συντελεστούν οι απαλλοτριώσεις των περιπτώσεων που έχουν ενταθεί στο πρόγραμμα.
Στο Πρόγραμμα μπορεί κατ’ εξαίρεση να εντάσσονται περιπτώσεις απαλλοτριώσεων για την εξασφάλιση τμημάτων μεγάλων και σημαντικών κοινόχρηστων χώρων, κατόπιν σχετικής ειδικώς αιτιολογημένης απόφασης του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, αφού διαπιστωθεί η επάρκεια, αυτοτέλεια και πολεοδομική λειτουργικότητά του προς απαλλοτρίωση τμήματος του κοινόχρηστου χώρου.