Με τροπολογία του υπουργείου Δικαιοσύνης σε νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας παρατείνεται η αναστολή των πλειστηριασμών, εξώσεις, κατασχέσεις που αφορούν στην Α΄ κατοικία πληγέντων, και των οικογενειών τους, από την πανδημία.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την τροπολογία, τυπικά αναστέλλονται όλοι οι πλειστηριασμοί έως τις 13 Μαΐου 2021, προστατεύεται πλήρως η πρώτη κατοικία όσων επλήγησαν από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας του κορονοϊού έως τις 31 Μαΐου 2021 και παρατείνονται προθεσμίες του νόμου 4745/2020, αλλά στην ουσία, σύμφωνα με δικηγόρους, με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και το «πάγωμα» των πλειστηριασμών κατά τον μήνα Αύγουστο, οι πλειστηριασμοί αναστέλλονται έως την 16η Σεπτεμβρίου 2021, ημέρα έναρξης του νέου δικαστικού έτους.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής:
1. Αναστέλλονται όλοι πλειστηριασμοί έως τις 13 Μαΐου 2021.
2. Το χρονικό διάστημα από 7.11.2020 έως και τη λήξη της αναστολής των προθεσμιών, όπως αυτή θα καθοριστεί με τη σχετική ΚΥΑ, δεν υπολογίζεται στις νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών και εξώδικων πράξεων, καθώς και άλλων ενεργειών ενώπιον των δικαστηρίων, συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων του πλειστηριασμού, υποθηκοφυλακείων, κτηματολογικών γραφείων και άλλων τρίτων προσώπων, ως και στις προθεσμίες παραγραφής των συναφών αξιώσεων. Μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων, οι προθεσμίες αυτές τρέχουν για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η αντίστοιχη προβλεπόμενη από τον νόμο προθεσμία και δεν συμπληρώνονται εάν δεν τρέξουν επιπλέον 10 ημέρες από την προβλεπόμενη λήξη τους.
3. Για το χρονικό διάστημα από 7.11.2020 έως και την ημερομηνία λήξης της επιβολής του μέτρου της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας των δικαστηρίων της χώρας δεν τρέχουν τόκοι επιδικίας και
4. Επιπροσθέτως, δίνεται παράταση επιπλέον 5 ημερών (από την ημερομηνία έναρξης της επαναλειτουργίας) για την υποβολή αιτήσεων του άρθρου 4Δ του ν. 3869/2010, για τις προθεσμίες που έληγαν την 31.1.2021, 28.2.2021 και 15.3.2021 αντίστοιχα.
Ακόμη, για τα νοικοκυριά που επλήγησαν από την πανδημία συνεχίζουν να αναστέλλονται έως 31.5.2021 όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως πλειστηριασμοί, εξώσεις, κατασχέσεις που αφορούν στην Α΄ κατοικία.
Στο νομοσχέδιο, εξειδικεύονται τα κριτήρια για την υπαγωγή στο καθεστώς αναστολής διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης έως τις 31 Μαΐου 2021 που είναι τα εξής:
- η αξία της κύριας κατοικίας να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ,
- το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ,
- το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 17.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 13.000 ευρώ για τον/την σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος (έως 3 μέλη), ήτοι μέγιστο ποσό 45.000 ευρώ,
- οι καταθέσεις της οικογένειας να μην ξεπερνούν τις 25.000 ευρώ,
- η συνολική ακίνητη περιουσία της οικογένειας να μην ξεπερνά τις 500.000 ευρώ,
- η αξία των μεταφορικών μέσων που αποκτήθηκαν εντός της τελευταίας τριετίας να μην ξεπερνά τις 80.000 ευρώ.
Ακόμη, η διαδικασία του πλειστηριασμού της Α΄ κατοικίας αναστέλλεται αυτόματα για τις περιπτώσεις πληττόμενων από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας δανειοληπτών οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση στο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» και έχει ελεγχθεί ότι πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του προγράμματος, χωρίς να χρειάζεται να προβούν σε κάποια άλλη ενέργεια.
Διευκρινίζεται ότι οι δανειολήπτες που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια, θα πρέπει να εισέλθουν στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) www.keyd.gov.gr και να υποβάλουν σχετική αίτηση, προκειμένου να διενεργηθεί ο απαραίτητος έλεγχος των κριτηρίων επιλεξιμότητας.
Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουνίου 2021 νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μπορούν να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νέος Νόμος “Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας” (ν.4738/2020), με τους εξής δύο τρόπους:
1. Μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ειδικά για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης σε έως και 240 δόσεις. Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών, παρέχεται κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου της Α΄ κατοικίας για 5 έτη.
2. Μέσω της διαδικασίας διαγραφής όλων των οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβουν τη 2η ευκαιρία, αφού θα έχει προηγηθεί, με συγκεκριμένους τρόπους που προβλέπονται στο νόμο, η απαλλαγή τους από όλα τα χρέη.
Με τις παραπάνω δράσεις, η Κυβέρνηση αποδεικνύει, για ακόμα μία φορά, ότι αντιμετωπίζει με ευαισθησία και κοινωνική δικαιοσύνη το κρίσιμο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους».
Παραδείγματα οφειλετών – σύγκριση παλιού και νέου νόμου
Τα κυβερνητικά στελέχη που αναφέρθηκαν εκτενώς στον νέο νόμο της “δεύτερης ευκαιρίας” εξήγησαν με παραδείγματα τις προβλέψεις του νόμου. Συγκεκριμένα:
«1. Οφειλέτης με εισόδημα 5 χιλ. ευρώ μηνιαίως και 2 σπίτια (α’ κατοικία και εξοχική κατοικία) αξίας πάνω από 1 εκατ. ευρώ:
α. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη το 2018 και έλαβε δικάσιμο ημερομηνία για το 2032. Μέχρι τότε πληρώνει μόνο 50 ευρώ το μήνα στις τράπεζες. Όταν φτάσει η ώρα της δίκης, τότε παραιτείται 1 ημέρα πριν το δικαστήριο και αιτείται στην τράπεζα να ρυθμίσει τα χρέη του. ‘Αρα προστάτεψε ολόκληρη την περιουσία του, πληρώνοντας αμελητέα ποσά (συγκριτικά με την ικανότητα αποπληρωμής του) για μεγάλο χρονικό διάστημα.
β. Με το νέο Νόμο για τη 2η ευκαιρία θα καλούταν εντός 2 μηνών (το αργότερο) να πληρώσει, αλλιώς θα χάσει την περιουσία του. Είναι εφικτή η ρύθμιση σε βραχυχρόνιο ορίζοντα.
2. Μακροχρόνια άνεργος με μοναδικό εισόδημα το κοινωνικό επίδομα και ένα σπίτι 1η κατοικία αξίας 50 χιλ. ευρώ:
α. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη το 2015 και έλαβε δικάσιμο ημερομηνία για το 2018. Γίνεται το δικαστήριο και εκδίδεται η δικαστική απόφαση, σύμφωνα με το Νόμο Κατσέλη, η οποία ορίζει να πληρώνει 160 ευρώ κάθε μήνα για 25 έτη. Αδυνατεί να τα πληρώσει και έτσι αθετεί τη δικαστική απόφαση και ως εκ τούτου χάνει την προστασία 1ης κατοικίας που έλαβε και καταλήγει σε έξωση.
β. Με το νέο Νόμο υποβάλλει αίτηση για 2η ευκαιρία και του διαγράφονται όλα τα χρέη. Η 1η κατοικία αποκτάται από τον ειδικό ιδιωτικό Φορέα και του παρέχει μίσθωση για 12 έτη. Το Κράτος καταβάλλει το μηνιαίο μίσθωμα, μέσω του κοινωνικού επιδόματος στέγασης. Συνεπώς ο πολίτης παραμένει στην 1ηκατοικία του (δηλ. αποφεύγει την έξωση) και έχει και το δικαίωμα να την ξανά αγοράσει στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά.
3. Επιχειρηματίας ιδιοκτήτης επιχείρησης με επιχειρηματικό δάνειο με υποθήκη στο μαγαζί του και στην πρώτη κατοικία του με ετήσια έσοδα πάνω από 100 χιλ. ευρώ και 2 εργαζομένους:
α. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη και μετά από μερικούς μήνες απορριπτόταν επειδή έχει “εμπορική ιδιότητα”. ‘Αρα έχανε και την πρώτη κατοικία και την επαγγελματική του στέγη και βρισκόταν αντιμέτωπος με μια έξωση.
β. Με τον νέο Νόμο υποβάλλει αίτηση για ρύθμιση οφειλών και αποπληρώνει τα χρέη του σε 240 δόσεις. Εάν δεν μπορεί να εξυπηρετήσει μια ρύθμιση, τότε υποβάλλει αίτηση για δεύτερη ευκαιρία και του διαγράφονται όλα τα χρέη. Η πρώτη κατοικία αποκτάται από τον ειδικό ιδιωτικό Φορέα και του παρέχει μίσθωση για 12 έτη. Το Κράτος καταβάλλει το μηνιαίο μίσθωμα, μέσω του κοινωνικού επιδόματος στέγασης. Συνεπώς ο πολίτης παραμένει στην πρώτη κατοικία του (δηλ. αποφεύγει την έξωση) και έχει και το δικαίωμα να την ξανά αγοράσει στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Παράλληλα, αμέσως μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης δεύτερης ευκαιρίας έχει το δικαίωμα να ανοίξει μια νέα επιχείρηση και να ξανά δραστηριοποιηθεί».