Τρι, 23 Απρ 2024
Αρχική  > Το βήμα του Αιρετού

Νινέτα Γαλή*: Η αρετή ανθίζει στην αντιξοότητα

13/3/2019

* Εκπαιδευτικός, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος Κεντρικού Τομέα Αθηνών με τον συνδυασμό του Γιώργου Πατούλη

 

Στην καθημερινή μας πραγματικότητα βιώνουμε μια αίσθηση κλειστοφοβίας. Όλοι οι δρόμοι φαντάζουν αδιέξοδοι. Η παγίωση μιας τέτοιας αντίληψης μας ωθεί σε μια κατεύθυνση στάσης, ατολμίας και φόβου. Τίποτα δεν αλλάζει. Τα πράγματα πάντα μένουν ίδια. Κανείς δεν μπορεί να παρέμβει ώστε η πραγματική αλλαγή να επέλθει. Το συναίσθημα που αναπτύσσεται μας παγώνει. Μας συντρίβει η εικόνα του αναπόδραστου που κυριαρχεί στο μυαλό μας. Το καθετί είναι μια ανείπωτη και αναπόφευκτη τραγωδία.


Ζούμε τραγωδίες συχνά, αυτό είναι αλήθεια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, η ανικανότητά μας ως κοινωνία να αντικρύσουμε την πραγματικότητα, μας οδήγησε σε μια ελεύθερη πτώση όπου η ανώμαλη προσγείωση μοιάζει να φτάνει συνεχώς, χωρίς ποτέ να έρχεται οριστικά. Η ζωή μας κυλάει σε μια συνθήκη επιτεινόμενης ήττας. Αυτό συνιστά, εν τέλει, μια de facto κατάργηση της συνθήκης της ζωής που είναι η δημιουργία, η κίνηση, η κατάκτηση. Αυτές οι παράμετροι που καθοδηγούν το ένστικτο μας προς την ζωή, στοχεύουν πρωτίστως στον εαυτό μας: δημιουργία, κίνηση και κατάκτηση του ίδιου μας του εαυτού. Αυτό το σχήμα είναι ενεργό είτε το υποκείμενο είναι ατομικό είτε συλλογικό.


Στην περίπτωση του συλλογικού υποκειμένου, μιας κοινωνίας δηλαδή, η κατάργηση της συνθήκης της ζωής καταλήγει σε μια κατάσταση καθολικής άρνησης στην οποία ακόμα και άτομα δημιουργικά, άτομα που επενδύουν στην εξέλιξη και το όραμα, δεν μπορούν να λειτουργήσουν και θάβονται κάτω από τόνους λάσπης. Αναβλητικότητα, εσωστρέφεια, παράλογα εμπόδια, ηθελημένα προσκόμματα σε κάθε καινοτομία, επιθετικότητα, στρεβλώσεις, υποκρισία και αμέτρητες άλλες πρακτικές καθορίζουν το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Τα πόδια και τα χέρια κινούνται βαριά μέσα στη λάσπη και κανείς δεν δείχνει ικανός και πρόθυμος να ξεκολλήσει από αυτήν το συλλογικό μας όχημα.


Η ψυχική και συναισθηματική κούραση εμπεδώνει μια οδυνηρή διάθεση παραίτησης. Τίποτα πραγματικά δεν είναι στο χέρι μας. Αναμένουμε παθητικά τις αποφάσεις των άλλων για εμάς, χωρίς να επιδεικνύουμε την απαραίτητη πυγμή για να διεκδικήσουμε την θέση μας στον κόσμο. Η ταυτότητά μας είναι αυτή του νικημένου και όχι του νικητή. Αφηνόμαστε στο ρεύμα των καιρών δίχως να κοιτάμε προς το αύριο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αγωνιστείς αν δεν πιστεύεις ότι υπάρχεις για να κάνεις την διαφορά. Και το να κάνεις την διαφορά δεν αποκλείει τους άλλους· αντίθετα, σε θέτει σε μια διαλεκτική σχέση μαζί τους. Η διαλεκτική σχέση στην πολιτική, την οικονομία, την επιστήμη, την τέχνη κλπ. είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υφίσταται μια κοινωνία στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα.


Η μόνιμη αίσθηση αυτοακύρωσης, η μεμψιμοιρία και η νοοτροπία που αντανακλά την ιδέα ότι «είμαστε μικροί και αδύναμοι», ότι δεν αξίζουμε σε σχέση με τους άλλους, είναι παράγοντες ανασταλτικοί για την ανάπτυξη αυτής της διαλεκτικής σχέσης με τον αληθινό μας εαυτό και τον κόσμο. Η ενεργή επανείσοδοςστα παγκόσμια πράγματα είναι σίγουρα δύσκολη και μπορεί να επιτευχθεί μονάχα με μικρά και σταθερά βήματα. Το να ζητιανεύεις όμως το δικαίωμα της ύπαρξής σου από τους άλλους, σίγουρα δεν θα σε βοηθήσει να φτάσεις πουθενά. Έτσι, μόνο τα σκονισμένα και σκοτεινά ερμάρια της ιστορίας υπάρχουν για να κουρνιάσεις. Αδύναμος, μικρός και ταπεινωμένος.


Μια τέτοια έκβαση όμως δεν μας αξίζει. Μόνο αν το πιστεύουμε αυτό, μπορούμε να κατανικήσουμε τον ψυχολογικό μας φόβο, την μοιρολατρία, την τάση μας να σκορπάμε τα πάντα στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα με την πρώτη δυσκολία. Οι αμφιβολίες μας πρέπει να πάψουν να συνιστούν τροχοπέδη και να αρχίσουν να αποτελούν έναυσμα υπέρβασης του εαυτού μας. Χρειαζόμαστε κίνηση, τόλμη και αποφασιστικότητα. Ο φόβος πρέπει να γίνει εφαλτήριο και όχι γκιλοτίνα. Ο νους και τα χέρια μας είναι τα εργαλεία που θα μας οδηγήσουν στο μέλλον που μας αξίζει. Κι αν όλα δείχνουν χαμένα, στην πραγματικότητα ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσουμε. Κοιτώντας τα παιδιά μας στα μάτια πρέπει να επιλέξουμε την συνθήκη της ζωής και όχι αυτή της ήττας. Εξάλλου, crescit sub pondere virtus.