Με αφορμή το τόσο όμορφο δημοσίευμα για το όνειρο που έγινε πραγματικότητα της Σουλτάνας Παρτάλη (σ.σ. Στα 76 της χρόνια πήρε απολυτήριο λυκείου με 19,8) σκέψεις πολλές ξεπήδησαν από τον νου. Η πρώτη σκέψη μου πήγε στη γιαγιά μου Μιχαλίτσα. Γεννημένη το 1927 στην Αθήνα, στη συνοικία του Γκύζη με καταγωγή από το όμορφο Κόρθι της Άνδρου θα πήγαινε δημοτικό πλησίον της πλατείας του Γκύζη και εν συνεχεία Γυμνάσιο στα Εξάρχεια. Την εποχή εκείνη, αν και ήταν παιδί πολυμελούς οικογένειας είχε την τύχη να μπορεί να έχει όλα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να πάει στο σχολείο. Άριστη μαθήτρια και με όνειρο να γίνει ιστορικός αρχαιολόγος. Όμως κάποιες φορές δεν αρκούν οι οικονομικές δυσκολίες για να σταματήσει κάποιος το σχολείο. Όταν ξέσπασε ο Πόλεμος του 40’ η έφηβη Μιχαλίτσα πήγαινε σχολείο. Φτάνει ως τα μισά της γ’ Γυμνασίου ώσπου ένα πρωινό είδε μερικούς σκοτωμένους στο δρόμο να κείτονται. Αλεξάνδρας και Ιπποκράτους δύο νέα παιδιά είχαν χάσει τη ζωή τους. Εκείνες τις ημέρες ολοένα και περισσότεροι έχαναν τη ζωή τους και ο θάνατος εν μέσω πολέμου μύριζε σε όλες τις γειτονιές. Παιδί όντας, φοβήθηκε και αποφάσισε να μην ξανά πάει σχολείο. Η φιλόλογός της πήγε ως το σπίτι τους για να της πει ότι είναι κρίμα να μην συνεχίσει γιατί ήταν τόσο καλή μαθήτρια, που ήταν βέβαιο ότι κάποια μέρα θα γινόταν μια σπουδαία ιστορικός – αρχαιολόγος. Δυστυχώς τα λόγια της φιλολόγου δεν εισακούστηκαν. Χρόνια αργότερα, μάνα με τρία παιδία και τρία εγγόνια μου είπε: «Το σημαντικότερο στη ζωή του ανθρώπου είναι τα γράμματα. Εμένα ο πόλεμος με άφησε τυφλή». Στη ζωή της διάβασε πολύ, απέκτησε μια εξαιρετική βιβλιοθήκη, αλλά ποτέ δεν πήγε στο πανεπιστήμιο που τόσο ήθελε.
Σαν τη γιαγιά μου, πόσα παιδιά έμειναν «τυφλά»; Πόσοι θέλησαν να γευτούν τη μάθηση αλλά για δεκάδες λόγους δεν την γεύτηκαν. Ένα από τα σπουδαιότερα αγαθά, αυτό της εκπαίδευσης είναι για εκατομμύρια ανθρώπους καρπός απαγορευμένος. Και μιας και αναφέρω τους καρπούς, να σημειώσουμε ότι ό,τι σπέρνει κανείς θερίζει. Η Παιδεία είναι ένας εκ των βασικών σπόρων που αύριο θα γίνει καρπός και θα αποτελέσει τη νέα κοινωνία. Η Παιδεία δεν είναι οι πρόχειρες ΕΒΕ, ούτε οι αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων τάξεων, ούτε τα φορτωμένα προγράμματα των μαθημάτων. Είναι η ουσία της ύπαρξης μας. Είναι ο δρόμος για μια κοινωνία που κανένα παιδί δεν θα στερηθεί το αγαθό αυτό για κανένα λόγο. Είναι το ανοιχτό βιβλίο που θα μετατρέψει τα παιδιά του αύριο σε ενήλικες ενσυνείδητους, απαλλαγμένους από κάθε απόστημα.
Κλείνοντας την πόρτα του σχολείου, οφείλει αυτό να μας έχει διδάξει την αποστροφή στο ρατσισμό, στο διαχωρισμό των τάξεων, και στην καταδίκη της βίας σε όλες τις μορφές της.
Κατερίνα Μπαλαγούρα