Η εργασία, η κοινωνική πολιτική, η οικονομία και το περιβάλλον αποτέλεσαν κεντρικά θέματα συζήτησης στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα των Περιφερειών και των Πόλεων και στη σύνοδο της Ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στις Βρυξέλλες, όπου ο Πρόεδρος της Επιτροπής Απόστολος Τζιτζικώστας και τρεις Ευρωπαίοι Επίτροποι κατέθεσαν τις θέσεις τους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού και την ανάκαμψη της ΕΕ.
Κεντρικοί ομιλητές στα τρία ξεχωριστά θεματικά πάνελ ήταν ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για την «Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal), Frans Timmermans, καθώς και οι Επίτροποι Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων Nicolas Schmit και Οικονομίας Paolo Gentiloni.
Απασχόληση και Κοινωνική Πολιτική
Ο κ. Τζιτζικώστας εξήγησε ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να εξουσιοδοτήσουν τους Δήμους και τις Περιφέρειες για την προστασία της απασχόλησης και των κοινωνικών δικαιωμάτων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι ανάγκη να υποστηριχθούν στη διαχείριση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Όπως έδειξε και το Βαρόμετρο των Περιφερειών και των Δήμων 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, η πανδημία επηρεάζει ιδιαίτερα το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων, των εργαζόμενων με συμβάσεις ορισμένου χρόνων και μερικής απασχόλησης, μεταξύ των οποίων οι περισσότεροι είναι νέοι ή ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Δραματικές είναι οι επιπτώσεις στην απασχόληση στις περιοχές που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό και όπου έως και το 40% των θέσεων εργασίας κινδυνεύουν. Το Βαρόμετρο και η δημοσκόπηση που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών δείχνει ακόμη ότι το 43% των Ευρωπαίων πολιτών θέλει οι Περιφέρειες και οι Δήμοι να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στις πολιτικές απασχόλησης και στις κοινωνικές πολιτικές.
«Η ΕΕ πρέπει να βάλει τον αγώνα κατά της φτώχειας και της ανεργίας και ιδίως της ανεργίας των νέων, στο επίκεντρο των προσπαθειών της για ανάκαμψη. Είναι αναγκαίο για μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη, που δεν αφήνει κανέναν πολίτη μόνο του, κανέναν πολίτη πίσω. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Η πανδημία του κορονοϊού, παρά τις καταστροφικές συνέπειές της, μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την κοινωνική πρόοδο. Για να γίνει αυτό πρέπει να προστατεύσουμε τα εισοδήματα των εργαζομένων. Να υποστηρίξουμε μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών ανακοίνωσε μάλιστα ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης της Κομισιόν ώστε να υλοποιηθούν δράσεις για τις «Τοπικές Θέσεις Εργασίας» στις Περιφέρειες και τους Δήμους της ΕΕ, που θα συνδέσουν τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού με τις θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο.
«Η ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της ΕΕ είναι μία από τις πενταετείς πολιτικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών. Μαζί πρέπει να βρούμε τις λύσεις και να διασφαλίσουμε την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας απέναντι σε μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών μετασχηματισμών. Ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην αγορά εργασίας, δίκαιες συνθήκες εργασίας, κοινωνική προστασία και ένταξη πρέπει να είναι η πολιτική μας δέσμευση στους Ευρωπαίους πολίτες. Ένας δίκαιος κατώτατος μισθός και το δικαίωμα σε δίκαιες αμοιβές, που θα διασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο είναι η πιο σημαντική μας επιδίωξη. Χρειαζόμαστε ισχυρές πολιτικές αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας και καλύτερη προστασία των εποχιακών εργαζόμενων», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο κ. Schmit από την πλευρά του υπογράμμισε: «Πρέπει να ανακάμψουμε από μια άνευ προηγουμένου κρίση και για να το πετύχουμε χρειαζόμαστε τις Περιφέρειες και τους Δήμους. Τα μέτρα μας για την υποστήριξη των νέων και για την ανάπτυξη δεξιοτήτων πρέπει αν έχουν τοπικό αντίκτυπο. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας των κοινωνικών δικαιωμάτων ήταν και θα παραμείνει η κατευθυντήρια γραμμή για τη διασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για τους Ευρωπαίους πολίτες. Οι υπηρεσίες της Κομισιόν θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και αυτή η συνεργασία θα αποδείξει στους πολίτες ότι και τους ακούμε και ενεργούμε για να λύσουμε τα προβλήματά τους».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος ανάμεσα στις ευρωπαϊκές Περιφέρειες, με στόχο να περιοριστεί ο αντίκτυπος που αυτό έχει στα κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και το ζήτημα της πρόσβασης στις νέες τεχνολογίες και στην κοινωνία της πληροφορίας, που είναι ελλιπής για διάφορες περιοχές, δημιουργώντας νέες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού. «Η ψηφιακή συνοχή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της εδαφικής και κοινωνικής συνοχής. Χρειαζόμαστε μια δίκαιη αγορά εργασίας, που θα βασίζεται σε αξιοπρεπείς θέσεις απασχόλησης, σε ισχυρή κοινωνική προστασία και σε ευκαιρίες για δουλειά», τονίστηκε στη σχετική συζήτηση.
Οικονομία
Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Ευρώπης από την κρίση που δημιούργησε η πανδημία του κορονοϊού ήταν το αντικείμενο της συζήτησης με τον Επίτροπο Gentiloni.
Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών ζήτησαν από τον κ. Gentiloni το Σχέδιο να προβλέπει ενεργό συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων, ώστε να είναι αποτελεσματικό, να μη δημιουργηθούν αλληλοεπικαλύψεις και να επιτευχθεί συντονισμός των χρηματοδοτικών εργαλείων.
«Οι προσπάθειες για ανάκαμψη από την πανδημία μπορούν να πετύχουν μόνο αν βασιστούμε στην εμπειρία και τις ικανότητες των Περιφερειών και των Δήμων, που απορροφούν το ένα τρίτο των δημοσίων δαπανών (33,6%) και το 53% των δημοσίων επενδύσεων στην ΕΕ. Οι επιπτώσεις της πανδημίας που συνεπάγονται αυξημένο κόστος και μειωμένα έσοδα για την Αυτοδιοίκηση και συνιστούν μια ‘βόμβα’ για τις τοπικές οικονομίες. Τα οικονομικά των Περιφερειών και των Δήμων έχουν υποστεί βαρύτατο πλήγμα από την πανδημία. Το 76% των αυτοδιοικητικών στελεχών δήλωσε ότι η έλλειψη επαρκών οικονομικών πόρων κατέστησε δύσκολη τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, ενώ το 85% αναμένουν αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά δεδομένα των Περιφερειών και των Δήμων την επόμενη διετία. Για να μην επιδεινωθούν οι περιφερειακές ανισότητες, πρέπει να στηριχτεί οικονομικά η Αυτοδιοίκηση. Η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και η στενή συνεργασία όλων των επιπέδων διακυβέρνησης στην ΕΕ είναι η λύση για την πιο αποτελεσματική αξιοποίηση των χρηματοδοτικών και επενδυτικών εργαλείων αντιμετώπισης της κρίσης, που είναι πρωτοφανή. Δημόσιες υπηρεσίες και επενδύσεις πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας για την αντιμετώπιση της κρίσης», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών πρότεινε τη διοργάνωση κοινού Περιφερειακού Φόρουμ Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με την Επιτροπή Οικονομίας της Κομισιόν.
Ο κ. Gentiloni επισήμανε ότι «χωρίς συνεργασία όλων των επιπέδων διακυβέρνησης δεν θα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Από κοινού με τις Περιφέρειες και τους Δήμους θα δημιουργήσουμε έναν μηχανισμό παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης», ενώ αποδέχτηκε την πρόταση του κ. Τζιτζικώστα για το Περιφερειακό Φόρουμ, που θα γίνεται σε ετήσια βάση, με στόχο την αποτίμηση των ενεργειών για την ανάκαμψη από την πανδημία του κορονοϊού.
«Η εμπειρία των Περιφερειών και των Δήμων είναι ζωτικής σημασίας για τη στρατηγική ανάκαμψης της ΕΕ και τα όποια σχέδιά μας θα έχουν επιτυχία μόνον εάν συνεργάζονται στενά οι κυβερνήσεις με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές. Αναφορικά με τις επενδυτικές προτεραιότητες, τα σχέδια δεν θα συντάσσονται στις Βρυξέλλες, ούτε από τις κυβερνήσεις χωρίς την ενεργό συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων, τόσο στο σχεδιασμό, όσο και στην εφαρμογή τους», σημείωσε ο κ. Gentiloni.
Πράσινη Συμφωνία
Κοινή δέσμευση για την επιτάχυνση της υλοποίησης της «Πράσινης Συμφωνίας» (Green Deal) προέκυψε από το πάνελ της συνόδου της Ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για το Green Deal, Frans Timmermans, κάλεσε Περιφέρειες και Δήμους να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του σχεδίου πράσινης μετάβασης στους τομείς αρμοδιότητάς τους, ενώ τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών υποστήριξαν ότι η «Πράσινη Συμφωνία» είναι το κύριο μέσο για τη διασφάλιση της πράσινης και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης σε όλη την Ευρώπη. Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι θα συμμετέχουν στις πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, στην ανάπτυξη βιώσιμων μεταφορών και στην προστασία των οικοτόπων. Συμφωνήθηκε επίσης η «Πράσινη Συμφωνία» μα τεθεί στο επίκεντρο του επενδυτικού σχεδιασμού σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι «δεν πρέπει να επιτρέψουμε η πανδημία να εμποδίσει την προστασία του περιβάλλοντος. Οφείλουμε να αναλάβουμε δράση, επιταχύνοντας την πράσινη μετάβαση, με συγκεκριμένα έργα σε τοπικό επίπεδο. Η νέα μορφή συνεργασίας με την Κομισιόν, που συμφωνήσαμε σήμερα με τον Αντιπρόεδρο Timmermans, είναι κομβική για να φέρουμε το Green Deal σε κάθε περιοχή της Ευρώπης. Πρέπει να αναλάβουμε δράση σήμερα για να σώσουμε τις ζωές, τις θέσεις εργασίας και τον πλανήτη μας αύριο».
Ο κ. Timmermans, σημείωσε ότι «η δράση για το κλίμα αρχίζει στους δρόμους των πόλεων και στις γειτονιές μας. Θα εργαστούμε από κοινού με τις Περιφέρειες και τους Δήμους για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, για τις καθαρές μεταφορές, για τις πράσινες πόλεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών θα αποτελέσει βασικό εταίρο του Συμφώνου για το Κλίμα».
Ο κ. Τζιτζικώστας παρέδωσε μάλιστα στον κ. Timmermans μια συλλογή 200 βέλτιστων πρακτικών Περιφερειών και Δήμων της ΕΕ, που δείχνουν πως σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο η πράσινη μετάβαση έχει ήδη αρχίσει, σε τομείς όπως η ενεργειακή απόδοση, οι μεταφορές χαμηλών εκπομπών ρύπων, η βιώσιμη διαχείριση τροφίμων και οι πράσινες υποδομές.