*Δήμαρχος Θεσσαλονίκης
Αναμφίβολα μία πανδημία, όπως αυτή που ζούμε σήμερα, θα αφήσει το αποτύπωμά της στον κόσμο. Χωρίς να ξέρουμε το εύρος και το βάθος των αλλαγών, αυτές προεξοφλούνται και αγγίζουν πλείστα όσα πεδία. Η οικονομία, η βιομηχανία, ο παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας, οι διεθνείς σχέσεις, το μέλλον υπερεθνικών οργανισμών και πολλά άλλα τίθενται στο επίκεντρο της δημόσια συζήτησης. Δίπλα σε αυτά τα νέα ερωτήματα, αναδεικνύονται και άλλα που σχετίζονται με την κοινωνική ζωή, τις ελευθερίες, την ατομικότητα, το Κράτος Δικαίου και την ίδια τη Δημοκρατία.
Είτε αποδεχθούμε ότι οι αλλαγές θα είναι κατακλυσμιαίες, είτε απλώς σημαντικές ένα είναι σίγουρο. Ότι πολλές παράμετροι της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, της θεσμικής συγκρότησης του κράτους, των προτεραιοτήτων και της καθημερινότητας θα αλλάξουν.
Σε αυτό τα γενικό πλαίσιο και με βιωμένη την εμπειρία της πρώτης ανταπόκρισης στις ανάγκες της υγειονομικής κρίσης, η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα κληθεί να διαδραματίσει έναν ακόμη πιο σημαντικό ρόλο στο άμεσο μέλλον. Ούτως ή άλλως ο θεσμός αυτός χαρακτηρίζεται από εγγύτητα με τον πολίτη/δημότη, από αμεσότητα στην αντίδραση αλλά και από την ανάγκη και υποχρέωση σχεδιασμού.
Η πανδημία αυτή κάποια στιγμή θα τελειώσει ή θα περιοριστεί υποβαθμιζόμενη σε μία ενδημική νόσο που θα αντιμετωπίζεται με συμβατικά φάρμακα ή εμβόλια. Σίγουρα όμως η παρακαταθήκη της θα είναι μία σημαντική ύφεση και ακολούθως μία δημοσιονομική στενότητα. Πόσο βαθιά θα είναι αυτή, πόσο χρόνο θα χρειαστούμε για να την ξεπεράσουμε και πόσος χρόνος θα απαιτηθεί για να φτάσουμε στα επίπεδα προ κορωνοϊού δεν μπορούμε σήμερα να το γνωρίζουμε. Όμως γνωρίζουμε ότι αυτό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Από τις αποφάσεις που θα λάβουμε, από τις πρωτοβουλίες, τις προσπάθειες που θα καταβάλουμε.
Αλλά για να μην αναφερόμαστε αφαιρετικά και σε θεωρητικό επίπεδο μόνον, θα αναφερθώ στο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης. Στην πόλη μας είχε διαμορφωθεί ένα εξαιρετικά θετικό αναπτυξιακό momentum καθώς σειρά παραμέτρων ευθυγραμμίζονταν με έναν κεντρικό στόχο, αυτόν της αναβάθμισης της πόλης και της αισθητής βελτίωσης τόσο της καθημερινότητας, όσο και της οικονομικής δραστηριότητας. Μεγάλα έργα, μέσα από δυσκολίες και εμπόδια, είχαν περάσει στο στάδιο ολοκλήρωσης – μετρό, αεροδρόμιο, αυτοκινητόδρομοι – και άλλα προγραμματίζονταν να ξεκινήσουν άμεσα - λιμάνι. Παράλληλα υπήρχαν ενεργοί σχεδιασμοί επενδύσεων στην πόλη από μεγάλες πολυεθνικές, ο κλάδος του τουρισμού ανέμενε σημαντική βελτίωση των αφίξεων και αύξηση της τουριστικής δαπάνης. Εμείς ως Δήμος Θεσσαλονίκης παρουσιάσαμε ένα φιλόδοξο τεχνικό πρόγραμμα που αθροιστικά άγγιξε το 40 εκ. ευρώ καθώς μετά από συντονισμένες προσπάθειες εντάξαμε έργα και αναζητήσαμε χρηματοδοτήσεις από όλες τις πιθανές πηγές, προγραμματίσαμε τη μετατροπή της πόλης σε smart city, σχεδιάσαμε την αναδιάταξη της καθαριότητας και άλλων υπηρεσιών προς τους δημότες και στοχεύαμε στη φιλοξενία ή διοργάνωση μεγάλων πολιτιστικών events που θα άφηναν σημαντικό αποτύπωμα στην πόλη.
Η μεγάλη εικόνα έδειχνε ότι η αλλαγή κατηγορίας για τη Θεσσαλονίκη ήταν θέμα χρόνου και συνέχειας της συστηματικής προσπάθειας. Σήμερα, αν και οι προτεραιότητες φαίνεται να αλλάζουν, η μάχη θα δοθεί ώστε αυτά τα σχέδια να μην ακυρωθούν. Λογικές και αναμενόμενες οι αναπροσαρμογές των χρονοδιαγραμμάτων, η ευελιξία και η αλλαγές παραμέτρων όμως ο βασικός πυρήνας πρέπει να διατηρηθεί.
Το στοίχημα για την επόμενη ημέρα είναι διττό. Από τη μία να απαντηθούν όλες οι νέες ανάγκες που δημιουργούνται από την κρίση αλλά από την άλλη η κατά το δυνατόν εφαρμογή του προγραμματισμού. Εξάλλου, αν υπάρχει μία βασική ανάγκη την επόμενη ημέρα, αυτή θα είναι η ώθηση της ανάπτυξης. Επενδύσεις, ορθολογική και αποδοτική αξιοποίηση των πόρων με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.
Άλλωστε, στην Ελλάδα, μια συνθήκη δημοσιονομικής στενότητας δεν συνιστά για εμάς αχαρτογράφητα νερά. Έχουμε την εμπειρία και τη γνώση, έχουμε τη θέληση και την ικανότητα να ανταποκριθούμε επαρκέστερα αυτή τη φορά.