Παύλος Καμάρας, Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Αττικής*

Είναι γεγονός, ότι το «σκάφος» της ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ κλυδωνίζεται έντονα τις ημέρες αυτές, με αφορμή την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που αφορά στα «διαθέσιμα» των ΟΤΑ, και την διαχείριση τους από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Όμως, η τρικυμία αυτή, δεν είναι μόνο τωρινή.

Θυμίζω ότι ξεκίνησε, από τις αναταράξεις που επέφερε με τις συγχωνεύσεις – συνενώσεις ΟΤΑ ο «Καλλικράτης», συνεχίσθηκε με τις έντονες περικοπές στους θεσμοθετημένους πόρους (κατά 60%) και ολοκληρώθηκε με τις περιβόητες «μνημονιακές ρυθμίσεις», που ανέτρεψαν κάθε προηγούμενο αυτοδιοικητικό δεδομένο.

Όμως κυρίως ο Θεσμός και οι Αιρετοί του, δοκιμάσθηκαν και δοκιμάζονται από την ανθρωπιστική κρίση που επέφερε η οικονομική κρίση, αφού κλήθηκαν να αναπληρώσουν το καταρρέον κοινωνικό κράτος, και τις δραματικές επιπτώσεις του (ανεργία, κοινωνική εξαθλίωση κλπ.).

Είναι επίσης αλήθεια, ότι ποτέ στη χώρα μας δεν υπήρξε στους κυβερνώντες «κουλτούρα αποκέντρωσης».
Όλες οι κατακτήσεις της Αυτοδιοίκησης, επιτεύχθηκαν με αγώνες των αιρετών της, σε μια προσπάθεια προσέγγισης, έστω κατ’ ελάχιστο, του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Υπήρξε πάντα μια «ασέλγεια» στο Θεσμό.
Αντιμετωπιζότανε και δυστυχώς αντιμετωπίζεται και σήμερα η Αυτοδιοίκηση σαν μια ακόμα Δημόσια Υπηρεσία.
Κόντρα σε κάθε Συνταγματική αναφορά, περί «διακριτού Θεσμού», που χαίρει «Διοικητικής και Οικονομικής Αυτοτέλειας».

Θυμίζω ότι και στο παρελθόν όπως και τώρα, λίγο πριν την είσοδο της χώρας μας στην Ευρωζώνη (επί Σημίτη), κλήθηκε πάλι η Αυτοδιοίκηση να βάλει «πλάτη» ώστε να επιτευχθεί ο «εθνικός σκοπός».
Χρειάσθηκαν 10 ολόκληρα χρόνια, το 2009, για να πιστοποιηθούν με νόμο τα παρακρατηθέντα της περιόδου εκείνης, και να αρχίσει η καταβολή τους σε οκτώ (8) ετήσιες δόσεις.
Δόσεις που καταβάλλονται ακόμα και σήμερα 15 χρόνια από την «θυσία» της Αυτοδιοίκησης.

Σήμερα μπορεί κάποιος να προβληματισθεί, εάν αυτή η «πλάτη», βόηθησε στον Εθνικό σκοπό, αφού συνέβαλλε, ώστε να παρουσιασθούν πλασματικά στοιχεία, ως προς τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες της χώρας μας την περίοδο εκείνη.

Επομένως οι παρεμβάσεις, στα «συνήθη υποζύγια» του Κεντρικού Κράτους, πάντα υπήρξαν.
Παρεμβάσεις που αλλοίωναν τον Θεσμό και περιόριζαν την αποτελεσματικότητά του. Η γραφειοκρατική φιλοσοφία του «Καλλικράτη» με την εποπτεία και τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Κράτους, να εντείνονται στο όνομα της «διαφάνειας» (υπό το κράτος της περιρρέουσας ατμόσφαιρας), όπως και οι παντός είδους επιτηρήσεις που επέβαλλαν τα Μνημόνια, συνέβαλλαν ώστε το όραμα της Ευρωπαϊκού τύπου Ελληνικής Αυτοδιοίκησης να απομακρύνεται.

Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που έχει ξεσηκώσει σήμερα την Αυτοδιοίκηση (και σωστά), με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι κάτι περίεργο.
Είναι μια συνήθης πρακτική, τόσο ως προς τον τρόπο, ως και προς το περιεχόμενο της παρέμβασης.
Ίσως βέβαια κάποιους ιδεολόγους να τους ξενίζει.
Γιατί ενδεχόμενα από την νέα, «για πρώτη φορά Αριστερά», Κυβέρνηση, θα περίμεναν άλλη αντιμετώπιση.
Αφού θεωρητικά αυτοί, ήταν υπέρμαχοι του διαλόγου και υπέρ της ενίσχυσης της Αυτοτέλειας του Θεσμού και της Αποκέντρωσης.
Όμως φαίνεται ότι αυτά αφορούν στις Αντιπολιτεύσεις.

Αποδεικνύεται ότι η άσκηση εξουσίας, προσγειώνει στην πραγματικότητα, γιατί το ζητούμενο είναι η αποτελεσματικότητα. Έστω και στα όρια της νομιμότητας αλλά και της συνταγματικότητας.

Ανέφερα πριν, για την έλλειψη κουλτούρας Αποκέντρωσης στους Κυβερνώντες.
Δυστυχώς, το χειρότερο, είναι η έλλειψη αυτοδιοικητικής κουλτούρας, σε πολλούς αυτοδιοικητικούς, κυρίως νέους. Αφού στους παλαιότερους, η όσμωση που επέφερε η αντιμετώπιση των προβλημάτων, λειτούργησε, στην εμπέδωση πνεύματος ομοψυχίας και αλληλεγγύης.

Πολλοί αυτοδιοικητικοί άγονται και φέρονται από τα κόμματα, αλλά και άλλα κέντρα εξουσίας, παραγνωρίζοντας την ευθύνη και το βάρος που φέρουν από την λαϊκή εντολή.
Μια ευθύνη που φέρει στο ακέραιο ο αιρετός της Αυτοδιοίκησης, όχι σαν απλός πολίτης, (εδώ θα διαφωνήσω με τον προλαλήσαντα Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΣ) αλλά σαν εντολοδόχος της Λαϊκής Κυριαρχίας.
Και εκεί είναι προφανές ότι, μόνο αυτός, ο αιρετός, μπορεί να σταθμίσει, εάν το καθήκον του, επιβάλλει την στήριξη των εκάστοτε κυβερνητικών επιλογών, ή την εξυπηρέτηση καθαρά του δημοσίου τοπικού συμφέροντος. Πολύ δεν μάλλον όταν δεν του εξηγείται καν η αναγκαιότητα των επιλογών αυτών, αλλά και η σύνδεση μεταξύ των δύο (βλέπε πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου).

Κλείνω τονίζοντας, την υποχρέωση όλων, παλαιών και νέων αυτοδιοικητικών, για σύμπνοια και συλλογικότητα, και κυρίως αυτοδιοικητικό πνεύμα. Συνεργασία με τις νέες ηγεσίες των Συλλογικών μας Οργάνων, ώστε να κρατήσουμε αλώβητο το σκάφος.
Κόντρα στις φουρτούνες και τα μελτέμια.
Γιατί το έχει ανάγκη η Κοινωνία μας.
Όπως επίσης θα πρέπει, να κρατήσουμε όρθιο και δυνατό τον καπετάνιο και τους συνεργάτες του. Αφού αξιόπλοο σκάφος ακόμα και με επαρκή καύσιμα, χωρίς γερό τιμόνι δεν πάει πουθενά.
Και εκεί η Ένωσή μας, δουλεύει προς αυτό τον σκοπό.

* Εισήγηση στη Γενική Συνέλευση της ΠΕΔΑ