Χρήστος Μάτης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης

Εδώ και πολλά χρόνια πολλοί δήμοι έχουν αναγάγει σε μείζον επικοινωνιακό διακύβευμα την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Θεωρείται, δηλαδή, μείζον επιτυχία η ανάπτυξη προγραμμάτων, που χρηματοδοτούνται από πόρους της ΕΕ. Όπως για παράδειγμα, η χρηματοδότηση της παρακολούθησης των παιδικών σταθμών από το ΕΣΠΑ, η οποία έχει αναχθεί σε ναυαρχίδα της απορρόφησης των κονδυλίων.

Σήμερα, στο Δήμο Θεσσαλονίκης, μία οικογένεια πληρώνει από 80 έως 120 ευρώ το μήνα για ένα παιδί σε παιδικό σταθμό. Κι επειδή η φοίτηση είναι για 11 μήνες το χρόνο, το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 880 έως 1.320 ευρώ. Η αντίστοιχη καταβολή από το ΕΣΠΑ είναι 2.800 ευρώ για παιδιά άνω των 2,5 ετών και 3.500 για μεγαλύτερα παιδιά. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι όταν πληρώνουν οι Ευρωπαίοι, ο παιδικός σταθμός κοστίζει από 2 έως 4 φορές παραπάνω, από ό,τι όταν τα ευρώ είναι εσωτερικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι προ ΕΣΠΑ τα 3.500 ευρώ, δηλαδή περίπου 300 ευρώ το μήνα, είναι το ετήσιο κόστος παρακολούθησης σε ακριβούς ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς. Αλλά είναι προφανές ότι δεν είναι ίδιοι πόροι, άρα μπορούμε να τους ξοδεύουμε. Το ότι οι παιδικοί σταθμοί- δημόσιοι και οι ιδιωτικοί- προτιμούν τα παιδιά από ΕΣΠΑ, έναντι των ιδιωτών, δεν είναι ακατανόητο, τη στιγμή που τα έσοδα στην πρώτη περίπτωση είναι έως τετραπλάσια.

Την ίδια στιγμή, ο Δήμος Θεσσαλονίκης πανηγύρισε διότι εξασφάλισε ένα πρόγραμμα 1.650.000 ευρώ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα απάντηση, μόνο που η αγορά λέει ότι οι αλλαγές που επήλθαν στη φορολόγηση των φωτοβολταϊκών, οδηγεί το χρόνο της απόσβεσης της επένδυσης στα 12 χρόνια με προσδόκιμο λειτουργίας της επένδυσης τα 20. “Εγώ δεν θα έβαζα αυτή τη στιγμή τόσα ζεστά λεφτά σε μία επένδυση, η απόδοση της οποίας είναι εξαιρετικά αμφίβολη”, σχολίασε επιχειρηματίας του κλάδου. Αλλά είναι προφανές ότι δεν είναι ίδιοι πόροι, άρα μπορούμε να τους ξοδεύουμε.

Μόλις προχθές η οικονομική επιτροπή του Δήμου Θεσσαλονίκης ενέκρινε τη διάθεση με διαγωνισμό ενός προγράμματος 63.500 ευρώ για την προβολή ενός έργου του ΕΣΠΑ. Πρόκειται για το σταθμό παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην Τριανδρία, ύψους περίπου 1.5 εκ. ευρώ, το οποίο είχε εγκριθεί πριν από λίγους μήνες. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, δεν πρόκειται για ένα έργο, το οποίο θα ολοκληρωθεί σύντομα. Άρα είναι ακατανόητο τι προβολή ακριβώς είναι απαραίτητη αυτή τη στιγμή για ένα έργο, το οποίο θα γίνει κάποια στιγμή στο απώτατο μέλλον. Κι επίσης είναι ακατανόητο, τι προβολή χρειάζεται ένας σταθμός πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Θα έχει μήπως ανταγωνισμό ή δε θα μαθευτεί ότι λειτουργεί;

Αλλά είναι προφανές ότι δεν είναι ίδιοι πόροι, άρα μπορούμε να τους ξοδεύουμε. Ο καθηγητής Μάρδας είχε γράψει πριν από 12 χρόνια, όταν ήταν γενικός γραμματέας εμπορίου, ότι η χρηματοδότηση με ευρωπαϊκούς πόρους είναι προϊόν εκμαυλισμού της κοινωνίας. Δυστυχώς η διαπίστωση του ισχύει και σήμερα που εκείνη η εποχή είναι κοινωνικά και οικονομικά πιο κοντά στην προϊστορία, παρά στη σύγχρονη εποχή.
 
Σήμερα, είναι ακόμη πιο απαραίτητο, οι χρηματοδοτήσεις μέσω του ΕΣΠΑ να πιάνουν περισσότερο τόπο, απ΄ ο, τι έπιαναν παλιά. Και γι' αυτό οι δήμοι πρέπει να αποτιμούν τα οφέλη της χρηματοδοτούμενης δράσης πριν την ξεκινήσουν. Με ειδική δημόσια διαδικασία αξιολόγησης. Διότι και το “ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ”, ένα κατ΄ εξοχήν πρόγραμμα κοινωνικής αλληλεγγύης, στηρίχτηκε σε ευρωπαϊκά κονδύλια και όταν αυτά εξέλιπαν, κατέρρευσε και το ίδιο το πρόγραμμα, ενώ θα έπρεπε να αποτελεί σημαία των δήμων. Δυστυχώς το ίδιο απειλείται να γίνει και με τους παιδικούς σταθμούς, όταν ολοκληρωθεί η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. Γι' αυτό δεν πρέπει να αναλαμβάνεται καμία δράση, χωρίς αποτίμηση του οφέλους της. Μπορεί να στερήσει κονδύλια από λιγότερες εντυπωσιακές δράσεις, που όμως μπορούν να έχουν μεγαλύτερο κοινωνικό αποτέλεσμα! Η σπατάλη των ευρωπαϊκών πόρων, δεν είναι πολιτική μαγκιά. Είναι η ίδια συνταγή που οδήγησε τη χώρα στην κατάρρευση.

*Ο Χρήστος Μάτης είναι δημοτικός σύμβουλος και υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης