Συνάδελφοι, πάντα με το ξεκίνημα μιας νέας θητείας, δίνεται η δυνατότητα ενός προγραμματικού λόγου για το θεσμό, για τη δημοκρατία, για την κοινωνία για τη χώρα.
Οι αιρετές Περιφέρειες ως ένας κρίκος της θεσμικής δημοκρατίας είναι αυτό που ήρθε και προστέθηκε στη χώρα μέσα στη κρίση με τη μεγαλύτερη επιτυχία.
Γιατί; Γιατί ήτανε η πιο ώριμη και προωθητική θεσμική παρέμβαση στη χώρα. Απελευθέρωσε δυνάμεις, ένταξε νέες δυνάμεις στην κινηματική, αλλά και στην δημοκρατική πορεία.
Ανταποκρίθηκε στα μεγάλα διακυβεύματα και έχουμε πραγματικά ένα θεσμό νέο, σύγχρονο, που πέτυχε μέσα στις δύο πρώτες θητείες.
Το ερώτημα είναι, το πολιτικό σύστημα πως το δέχθηκε. Κατ’ αρχήν, δεν ψηφίστηκε από όλους. Δεν. Οτιδήποτε καινούριο έχει έρθει, δεν έχει ψηφιστεί ποτέ από αυτούς μετά, αξιοποιούν, το εκμεταλλεύονται και το έχουν ένα δημόσιο βήμα.
Εμείς είμαστε αυτή η παράταξη που τόλμησε ιστορικά να πάρει γενναίες αποφάσεις θεσμικών αλλαγών, πετυχημένων, και πάντα έχει τη δύναμη ακόμα και σήμερα που δεν έχει τη μεγάλη δυναμική, να ξαναθέτει νέες μεγάλες προκλήσεις και για τη δημοκρατία και για την αυτοδιοίκησης και για την κοινωνία.
Το συνέδριό μας αγαπητοί φίλοι, μας βρίσκει και με ένα νέο πολιτικό σκηνικό, το οποίο πρέπει να το δούμε, γιατί αυτό είναι που θα κρίνει και πολλά ζητήματα.
Έχουμε μια νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα. Έχουμε μια μεγάλη πλειοψηφία κυβερνητικής στην αυτοδιοίκηση και στον 1ο και στο 2ο βαθμό, αλλά έχουμε και όλη τη μιντιακή ελίτ και όλη την οικονομική ελίτ δίπλα.
Άρα δηλαδή, έχουμε μία απόλυτη εξουσία που πραγματικά καλείται να δώσει τις απαντήσεις του αύριο. Αλλά, αγαπητοί φίλοι, με μεγάλα ζητήματα ανοιχτά.
Τα γεωπολιτικά μας. Αλήθεια, έχουμε κατανοήσει ποια είναι η δημόσια ανοιχτή θέση της ελληνικής κυβέρνησης για ό,τι εξελίχθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο; Μπορούμε σήμερα να μιλήσουμε με σαφήνεια, ποια ήταν τα μεγάλα θέματα που πήρε;
Το ίδιο σκηνικό που παίχτηκε με την εισβολή στην Κύπρο, παίχτηκε με τη Συρία, με την ίδια παθητικότητα των διεθνών θεσμών από το ΝΑΤΟ, τον ΟΗΕ, την Ευρώπη, τους Αμερικάνους που είναι κυρίαρχοι. Και αφού δημιουργήσανε το δεδομένο, δώσανε και χρόνο μετά να παγιωθεί η κατάσταση και μετά να δούμε πώς θα διευθετήσουμε τα θέματα. Και η ελληνική κυβέρνηση καμία πρωτοβουλία.
Την ίδια στιγμή, αγαπητοί φίλοι, αυτό που ήτανε πάγιο ιστορικό … της Τουρκίας που έχει να κάνει με την συνεκμετάλλευση του Αιγαίου στο προσκήνιο. Και εμείς άφωνοι, καμία κουβέντα.
Δεν τα λέω τυχαία αυτά τα ζητήματα, αγαπητοί. Δίπλα σε αυτά υπάρχει ένα προσφυγικό που θα λειτουργήσει ως καταλύτης. Δεν είναι να το σιχτιρίζεις, δεν είναι να το βάζεις απέναντι και δεν μπορείς να βάλεις τις κοινωνίες μετωπικά απέναντι, να κατακρεουργήσεις τη δημοκρατία, τα ατομικά δικαιώματα, τα συλλογικά δικαιώματα οποιουδήποτε ανθρώπου, να καταργήσει εν τέλει τον ανθρωπισμό και την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Δεν μπορεί να τα ισοπεδώσουμε αυτά. Αν είχαμε χειριστεί πιο πριν διαφορετικά αυτές τις ροές, θα είχαμε πραγματικά δώσει τις μεγαλύτερες απαντήσεις. Τώρα είναι πιο δύσκολο το θέμα, είναι πιο επικίνδυνο το θέμα γιατί αυτοί που ήταν απέναντι πριν καλούνται σήμερα να το διαχειριστούν. Δεν γίνεται.
Οι ίδιες πλειοψηφίες είναι στην Ευρώπη που δεν εφαρμόσανε τις αποφάσεις που πήραμε, οι ίδιες πλειοψηφίες και τα ίδια πρόσωπα είναι στους διεθνείς οργανισμούς. Άρα, λοιπόν, να είμαστε απόλυτα σαφείς.
Αγαπητοί φίλοι, δεν είναι όμως αυτά τα ζητήματα. Θα πάμε λίγο σε αυτά που ενδιαφέρουν εμάς, είναι κεντρικού χαρακτήρα πολιτικές και θα επηρεάσουν τα πράγματα.
Το τραπεζικό σύστημα που είναι ένας από τους μοχλούς στην αναπτυξιακή διαδικασία, ακόμη και για όπου χρειάζεται να κάνεις μόχλευση χρημάτων είναι απών. Σε λίγο ακόμη και η οποιαδήποτε συναλλαγή θα κοστολογείται έτσι ακριβώς για να μπορεί να μείνει το ίδιο το τραπεζικό σύστημα χωρίς παραγωγική όμως πρωτοβουλία καμία.
Και βεβαίως, υπάρχουν τα μεγάλα θέματα των ανισοτήτων των κοινωνικών, των οικονομικών και της κλιματικής αλλαγής. Αγαπητοί συνάδελφοι, ως θεσμός στον πυρήνα των αρμοδιοτήτων μας έχουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση των περιφερειών, άρα της χώρας ολόκληρης.
Μπήκε κανένα καινούργιο σχέδιο αναπτυξιακό ή τα πάντα εξαντλούνται μόνο σε μία φαραωνική σκέψη που έχει να κάνει με το Ελληνικό; Και τι καινούργιο θα αλλάξει μέσα από εκείνη την παραγωγική διαδικασία;
Και εάν αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα της χώρας, η εκτίμηση μου, μακάρι να διαψευστούμε, και η εκτίμησή μας σαν παράταξη είναι ότι τίποτα καινούργιο δεν έχει κατατεθεί, απλά είναι η συγκυρία που πάει ρόδινα τα πράγματα.
Είναι εικονική πραγματικότητα και πολύ γρήγορα θα μπούμε στην πραγματική, σκληρή, αντικειμενική κατάσταση που θα υπάρχει. Και τότε πραγματικά θα δούμε πώς θα εξελιχθούν όλες οι πολιτικές.
Εμείς ως παράταξη είχαμε διεκδικήσει, αγαπητοί φίλοι, να κάνουμε ένα βήμα από το θεσμό, να μετατραπεί η περιφερειακή αυτοδιοίκηση σε περιφερειακή διακυβέρνηση για να ολοκληρώσουμε μια μεγάλη τομή. Αλλά εδώ χρειαζόμαστε, πέραν των αρμοδιοτήτων, χρειαζόμαστε μία τολμηρή εθνική ηγεσία που θα πάει σε πλήρη αυτοτέλεια, θα δώσει δικαίωμα κανονιστικών πράξεων, όπως είναι σε όλες τις ευρωπαϊκές Περιφέρειες και πρέπει να αξιοποιήσει και την θεσμική ευκαιρία που έχει μπροστά της, τη συνταγματική αναθεώρηση.
Αλήθεια με τι πάμε στη συνταγματική αναθεώρηση; Όλα τα ζητήματα που έμπαιναν μέχρι τώρα, τι λέει; Δεν μπορείτε να πάρετε παραπάνω αρμοδιότητες γιατί δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα.
Και τώρα έχουμε τη συνταγματική Αναθεώρηση, μπορείτε να μου πείτε μία πρωτοβουλία; Η χωροταξία πού θα είναι αύριο το πρωί, που είναι κρίσιμος παράγοντας για να πετύχει ο δεύτερος βαθμός της Αυτοδιοίκησης;
Η διαχείριση των φυσικών πόρων, με πρώτο των υδάτων, αλήθεια πού είναι; Ένα μεγάλο κομμάτι του γεωργικού τομέα αλλά στο σκληρό πυρήνα των αρμοδιοτήτων πού είναι;
Αγαπητοί συνάδελφοι, μην παίζουμε. Νομίζω ότι φτιάχνουν ένα περιτύλιγμα για να μην κάνουν τίποτα. Περιορίζονται σε αυτό που είναι πάγια διεκδίκηση η κατάργηση της αποκεντρωμένης διοίκησης, αλλά αυτό δεν θα συνοδευτεί με μεγάλες θεσμικές αλλαγές. Και δεν το τόλμησε και η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Λέγαμε τότε στο Υπουργείο, έχετε την τόλμη να βάλετε αυτά τα ζητήματα; Ένα, θεσμική θωράκιση των Περιφερειών. Δεύτερο, αρμοδιότητες, και θα έρθω, και το τρίτο έχει να κάνει με την περιφερειακή διακυβέρνηση και τις κανονιστικές πράξεις αλλά και ένα νέο χάρτη που αφορά την Αυτοδιοίκηση συνολικότερα. Αυτό που λέγαμε και ξέρατε τον καταστατικό χάρτη της Αυτοδιοίκησης.
Λοιπόν, η προηγούμενη Κυβέρνηση περιορίστηκε σε μια αλλαγή και μόνο, να αλλάξει τον εκλογικό νόμο. Αυτό βόλεψε και τη Νέα Δημοκρατία, έρχεται ενώ έπρεπε να βάλει το κρίσιμο στην αλλαγή, να είναι αναλογικότερος νόμος, να βάλει τη διακυβέρνηση, δηλαδή να ισορροπήσει μέσα από μία διαδικασία αλλαγών να βάλει την κυβερνησιμότητα.
Δεν το έβαλε και έρχεται η επόμενη Κυβέρνηση και κατακρεουργεί και την δημοκρατία και φέρνει την μειοψηφία ως απόλυτη κυριαρχία στην Οικονομική Επιτροπή και στις άλλες παρεμβάσεις.
Αυτό δεν είναι μία στρέβλωση της λαϊκής εντολής; Δεν είναι μία κατακρεούργηση συνειδητή από την αρχή αυτό που δίνει ως δύναμη το εκλογικό σύστημα; Δεν στρεβλώνει τα πράγματα; Τα στρεβλώνει. Και αυτό εν ονόματι, μόνο, της αποτελεσματικότητας της διοίκησης.
Αγαπητοί φίλοι, δεν προστατεύσαμε το θεσμό, δεν το κάναμε, το είδαν περισσότερο με στενά κομματικά συμφέροντα. Και για αυτό δεν έχουμε πάει ένα βήμα πιο πέρα.
Δύο κρίσιμα θέματα, αγαπητοί: οικονομική ανεξαρτησία. Αλήθεια ποιο κόμμα την πιστεύει; Ποιο κόμμα την πιστεύει; Έχουμε τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους οι επενδυτικοί οι οποίοι για 7 χρόνια δεν δίνονται και κουτσά στραβά μόνο μία φορά δόθηκαν και τώρα το ελάχιστο.
Είναι έτοιμη η Κυβέρνηση να δοθούν στον απόλυτο βαθμό το σύνολο των πόρων; Ναι ή όχι; Εδώ είμαστε.
Το δεύτερο αποδείξαμε στην πράξη ότι μέσα από τα προγράμματα ΕΣΠΑ μπορούμε πραγματικά να έχουμε πιο γρήγορη, πιο άμεση, πιο αποτελεσματική διαχείριση και να πάνε και πολύ πιο κάτω στον πολίτη.
Στη νέα προγραμματική περίοδο που ανοίγει, εγώ άκουσα τις ομιλίες όλων, και γίνεται δημόσια συζήτηση για την προετοιμασία τώρα για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Ακούσατε μία πρόταση; Εμείς την προηγούμενη φορά είχαμε πολιτική θέση και είπαμε το 35% του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης θα πάει στις Περιφέρειες, το διεκδικήσαμε και το πετύχαμε.
Δεν είπαμε μόνο αυτό. Είπαμε και ένα μεγάλο κομμάτι που είχε να κάνει με τα κοινωνικά, τα διακρατικά και ένα κρίσιμο ζήτημα από όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα και το πετύχαμε. Αυτό ήταν που κράτησε τους θεσμούς και μπορέσανε να πατήσουν στα πόδια τους. Αυτή είναι η αλήθεια.
Και βεβαίως έχουμε το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Η χώρα, αγαπητοί συνάδελφοι, θα μπορέσει να αποκτήσει μια δυναμική σε εθνικό επίπεδο; Ναι ή όχι; Εθνικό πρόγραμμα θα έχουμε; Καμία τοποθέτηση ούτε από τον Υπουργό, ούτε από την πλειοψηφούσα παράταξη που ξέρουμε όλοι ποια θα έρθει. Καμία.
Δηλαδή όλο το όραμά μας είναι να φύγουν τρεις αρμοδιότητες που έτσι και αλλιώς είναι φρακαρισμένες στην Αποκεντρωμένη διοίκηση για εμάς. Δεν είναι αυτό.
Η υγεία θα έρθει όπως προέβλεπε ο Καλλικράτης από την αρχή στην περιφερειακή Αυτοδιοίκηση; Θα το συμφωνήσουμε; Ναι ή όχι; Θα μπούμε μπροστά να το πετύχουμε; Τι λέει η πλειοψηφούσα παράταξη; Ή θα είναι ένας κομματικός ιμάντας της Κυβέρνησης και του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας;
Εμείς λέμε όχι. Εμείς πρέπει να είμαστε από αυτό το μετερίζι που θα αλλάξει τα δεδομένα στην Αυτοδιοίκηση, θα την ενισχύσει, θα την πάει δυο βήματα από κάτω και θα εντάξει και τα κοινωνικά ζητήματα μέσα.
Και εδώ μπαίνουν δυο θέματα. Την προηγούμενη φορά είχαμε μιλήσει για την προστασία της οικογενειακής στέγης. Δεν το λέμε πρώτη κατοικία. Δεν μπορεί η δημοκρατία μας να θωρακίσει τον κατατρεγμένο; Δηλαδή πως τον βλέπει αυτόν ως πολίτη;
Τον αντιλαμβάνεται για να τον προστατεύει και να του το πουλάει ως ρουσφέτι ή τον θέλουμε ως ένα κοινωνικό και δημόσιο δικαίωμα; Θέλουμε την κατοικία να είναι η πρώτη κατοικία στα ανάλογα τετραγωνικά να είναι δικαίωμα και μια κατάκτηση θεσμική για τον κάθε πολίτη; Εκεί θα κριθούμε εάν πραγματικά θέλουμε να κάνουμε βήματα προς το αύριο και να βρούμε και τους πόρους και τη θέληση, δεν την έχουν.
Εμείς το καταθέσαμε και την προηγούμενη φορά, πήραμε απόφαση στο συνέδριο και δεν πάρθηκε καμία πρωτοβουλία. Αντίθετα το οκ πρέπει να το πάρουμε από το τραπεζικό σύστημα που σε λίγο κάθε πράξη τραπεζικής συναλλαγής αν πληρώνεται με ένα ευρώ ο έχων και ο κατέχων πέντε φορές θα πάει αγαπητοί φίλοι, δεν πάει παραπάνω.
Ο άνθρωπος που δεν έχει κάθε μέρα θα τρώει το μεροκάματό του δίνοντας στο τραπεζικό σύστημα το ένα του ευρώ και δεν μιλάει κανείς σε αυτή την πατρίδα. Είμαστε όλοι σε πελάγη ευτυχίας γιατί κέρδισε μια βαθιά συντηρητική παράταξη.
Είναι ώρα, αγαπητοί φίλοι, να βάλουμε ξανά τα νέα προτάγματα και για την κοινωνία. Να τα βάλουμε όχι μόνοι μας, μαζί με την κοινωνία και τους εργαζόμενους.
Οι εργαζόμενοι στην Αυτοδιοίκηση είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο. Γίνανε κάποια βήματα με την κινητικότητα. Θα τα ολοκληρώσουμε, θα μπουν μπροστά αυτά; Θα μιλήσουμε για νέες προσλήψεις σε κρίσιμους τομείς; Θα ξαναδούμε το κοινωνικό κράτος με τη διάσταση που επιβάλει σε μια σύγχρονη δημοκρατία; Και βεβαίως εκεί είναι τα μεγάλα ζητήματα.
Η θέση της παράταξής μας ήταν από πριν, όταν ξεχωρίζουμε τις αρμοδιότητες θα σταματήσουμε τις αλληλεπικαλύψεις. Η διαχώριση των απορριμμάτων είναι αρμοδιότητα του πρώτου βαθμού. Γιατί σε αυτή τη χώρα να μπλέκουν όλοι και στο τέλος να μην υπάρχει και αποτέλεσμα; Ένας, ο πρώτος βαθμός.
Δεύτερον, τα κοινωνικά στον πρώτο βαθμό αλλά όλα τα αναπτυξιακά θα είναι στην περιφέρεια.
Λοιπόν, θα είμαστε εδώ ως παράταξη με τη μικρή δύναμή μας αλλά τον ισχυρό λόγο μας. Έτσι ακριβώς πάντα να είμαστε ένας φάρος δημοκρατικός, ένας φάρος προοδευτικός αλλά και ένας φάρος που θα βάζει μπροστά τις μεγάλες θεσμικές αλλαγές.
Και για εμάς αυτή η μεγάλη θεσμική θα είναι η μετάβαση από την περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην περιφερειακή διακυβέρνηση. Και το άλλο μεγάλο είναι η κοινωνία, οι κοινωνικές ανάγκες, ο άνθρωπος που έχει ανάγκη ο επιχειρηματίας, ο νέος.
Αλήθεια θα μπει κάτι για τα μοντέλα εργασίας; Με πόσο δουλεύουν τα παιδιά στην Ελλάδα αγαπητοί φίλοι; Με πόσο δουλεύουν; Είμαστε όλοι συμβιβασμένοι με το ελάχιστο; Με τη μερική απασχόληση; Τη μαύρη εργασία και τα 500 ευρώ;
Αυτό είναι το όραμά μας; Θα επαναδιατυπώσουμε μπροστά μια νέα μεγάλη πρόκληση; Συστράτευση παντού. Από όλες τις παρατάξεις. Είναι εθνικό το θέμα.
Με αυτές τις σκέψεις εμείς ζητάμε τη στήριξή σας. Ξέρετε, όλη τη διαδρομή της παράταξής μας και βεβαίως έχουμε εμπιστοσύνη και στην κοινωνία και σε όλο τον ελληνικό λαό.