Τα πρώτα μετρήσιμα στοιχεία από την πορεία του πιλοτικού και καινοτόμου προγράμματος μείωσης βλάβης «Δίκτυο Άμεσης Παρέμβασης για Χρήστες στο Δρόμο» στο οποίο συμπράττουν η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, το ΚΕΘΕΑ και ο ΟΚΑΝΑ, παρουσιάστηκαν σε ειδική ημερίδα, την Τρίτη 7 Μαΐου 2019, στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.
Παρουσία του υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, της περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου και του Εθνικού Συντονιστή για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών Χρήστου Κουϊμτσίδη, οι φορείς που συμπράττουν στο «Δίκτυο Άμεσης Παρέμβασης για Χρήστες στο Δρόμο» παρουσίασαν τις συνθήκες που οδήγησαν στην υλοποίηση του προγράμματος, τα πρώτα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία από την πορεία του και τις προοπτικές που ανοίγει η επιτυχία του, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης μιας εθνικής στρατηγικής για το κρίσιμο θέμα της ουσιοεξάρτησης.
Όπως επισημάνθηκε από την πλειοψηφία των ομιλητών το πρόγραμμα, που υλοποιείται από τον Οκτώβριο του 2018 με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τομέα Αθηνών και χρηματοδότηση της Περιφέρειας Αττικής, αποτελεί μια καινοτόμο για τη χώρα μας δράση μείωσης βλάβης στην οποία για πρώτη φορά συμπράττουν η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, το ΚΕΘΕΑ και ο ΟΚΑΝΑ.
Η χρηματοδότησή του από την Περιφέρεια Αττικής με 800.000 ευρώ επέτρεψε, όπως τονίστηκε, την ενίσχυση των ομάδων street work με εξειδικευμένους επαγγελματίες αλλά και ειδικούς θεραπευτές και συνακόλουθα τη σημαντική αύξηση του αριθμού των ωφελούμενων χρηστών.
Από τον Οκτώβριο του 2018 έως το Μάρτιο του 2019 έχει πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των εξορμήσεων των street workers στα σημεία της πόλης όπου συγκεντρώνονται χρήστες ουσιών φτάνοντας τις 312. Παράλληλα έχει πολλαπλασιαστεί η ποσότητα των συρίγγων και συνολικά του υγειονομικού υλικού που έχει διανεμηθεί. Στο προαναφερθέν διάστημα διατέθηκαν, μέσω ανταλλαγής ή διανομής, 81.424 καθαρές σύριγγες, συνοδευόμενες από τα σχετικά παραφερνάλια. Επιπλέον, συλλέχθηκαν από τον δρόμο, προκειμένου να καταστραφούν, 14.182 χρησιμοποιημένες σύριγγες.
Στο ίδιο πλαίσιο πραγματοποιήθηκαν 597 συμβουλευτικές παρεμβάσεις ενώ έγιναν 432 διασυνδέσεις ή παραπομπές με τις υγειονομικές υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων ή των δημόσιων νοσοκομείων.
Διανεμήθηκαν τέλος 11.230 πρόχειρα γεύματα και περίπου αντίστοιχος αριθμός εμφιαλωμένων νερών.
Τα αποτελέσματα αυτά κρίνονται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά δεδομένου ότι στόχος του προγράμματος είναι η ολιστική προσέγγιση των άμεσων αναγκών των εξαρτημένων, η πρόληψη της διάδοσης νοσημάτων (ηπατίτιδες, AIDS κ.λπ.), η προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά και η ανακούφιση μιας από τις ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας μας, τους χρήστες που βρίσκονται στον δρόμο.
Ερμίνα Κυπριανίδου
Παρουσιάζοντας την προσέγγιση της σημερινής διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής στο κρίσιμο θέμα της τοξικοεξάρτησης, η οποία και έδωσε σάρκα και οστά στο εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα μείωσης βλάβης, η αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα Ερμίνα Κυπριανίδου στάθηκε στην αναγκαιότητα υπερίσχυσης των πολιτικών μείωσης βλάβης έναντι των πολιτικών καταστολής, σημειώνοντας χαρακτηριστικά:
«Στόχος κάθε πολιτικής έναντι των ναρκωτικών δεν μπορεί παρά να είναι η προστασία της δημόσιας υγείας και της ευημερίας των πολιτών. Οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα εθισμού πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ασθενείς που χρήζουν θεραπείας και όχι ως σεσημασμένοι κακοποιοί». «Σε ποιους άλλους τομείς της δημόσιας υγείας ποινικοποιούμε ασθενείς που έχουν ανάγκη βοήθειας;» διερωτήθηκε η κ. Κυπριανίδου, συμπληρώνοντας: «Η δημόσια πολιτική αντιμετώπισης των εξαρτήσεων από παράνομες ουσίες δεν μπορεί να εξαντλείται σε δράσεις καταστολής, οι οποίες συνήθως οδηγούν απλά σε μετακίνηση του πληθυσμού των χρηστών μέσα στον αστικό ιστό του κέντρου».
Η παραπάνω προσέγγιση είναι αυτή ακριβώς, όπως εξήγησε η κ. Κυπριανίδου, που οδήγησε στη γέννηση της ιδέας του πιλοτικού προγράμματος αλλά και στην ανάληψη από την Περιφέρεια Αττικής επιπλέον δράσεων, όπως η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ δομών και υπηρεσιών μείωσης βλάβης στον τομέα των εξαρτήσεων, συνολικού προϋπολογισμού 6,5 εκατ. ευρώ.
Μαρία Στρατηγάκη
Η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόνοιας & Iσότητας στο Δήμο Αθηναίων αναφέρθηκε στις καλές πρακτικές δικτύωσης των εμπλεκόμενων στα πλαίσια άσκησης κοινωνικής πολιτικής σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι: «η καινοτομία του προγράμματος έγκειται αφενός στο ότι συμπράττουν για πρώτη φορά 4 φορείς, δύο θεσμικοί, η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Αθηναίων, και δύο εξειδικευμένοι στην μείωση της βλάβης, ο ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ και αφετέρου στο ότι διασυνδέει για πρώτη φορά αυτούς τους πολίτες με τις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας του Δήμου Αθηναίων, μέσω της συνοδείας τους από τους street workers του προγράμματος». Εξέφρασε παράλληλα την αισιοδοξία της ότι «το πρόγραμμα αυτό σε συνδυασμό με τους χώρους εποπτευόμενης χρήσης που επιτέλους νομοθετήθηκαν, θα φέρουν γρήγορα ορατά αποτελέσματα στον τομέα της χρήσης στο δρόμο».
Ευάγγελος Καφετζόπουλος
Από την πλευρά του ο πρόεδρος Δ.Σ. του ΟΚΑΝΑ Ευάγγελος Καφετζόπουλος επισήμανε ότι «μέσα από τη διανομή συρίγγων και ασφαλούς υλικού χρήσης, την παραπομπή και την κινητοποίηση των χρηστών για θεραπεία, τη δημιουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης (όπως έχει ήδη προαναγγελθεί από το υπουργείο Υγείας) και τη θεραπεία υποκατάστασης οποιοειδών επιτυγχάνεται η μείωση των προβλημάτων υγείας, η θνητότητα, η παραβατικότητα και η διάδοση των μολυσματικών ασθενειών», υπογραμμίζοντας ότι «η συνεργασία της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Αθηναίων, του ΟΚΑΝΑ και του ΚΕΘΕΑ δημιουργούν ένα λειτουργικό δίκτυο, το οποίο καλλιεργεί τις προοπτικές για ολοκληρωμένη και καθολική αντιμετώπιση του φαινομένου της εξάρτησης».
Βασίλης Γκιτάκος
Στο ίδιο μήκος κύματος και η τοποθέτηση του διευθυντή του ΚΕΘΕΑ Βασίλη Γκιτάκου, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Δουλεύοντας στον δρόμο έχουμε ως σημείο εκκίνησης τις ανάγκες των εξαρτημένων, όπως τις περιγράφουν οι ίδιοι και λειτουργούμε σαν γέφυρα προς ένα περιβάλλον ασφάλειας και φροντίδας. Προσπαθούμε να γίνουμε σημείο αναφοράς στην καθημερινότητά τους, κάνοντας πράξη μια προσέγγιση που δίνει πρόσβαση σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών από τη μείωσης της βλάβης μέχρι τη θεραπεία και την επανένταξη».
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι φορέων που δρουν στην ανακούφιση των ουσιοεξαρτημένων ατόμων, καταθέτοντας σκέψεις και απόψεις στη συζήτηση που ακολούθησε την παρουσίαση των στοιχείων για το πρόγραμμα.