Την αριθμ. 78/2018 Πράξη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αναφορικά με την εφαρμογή του νόμου 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων, γνωστού ως “Νόμου Σπίρτζη”, παρουσιάζει σήμερα ο AIRETOS.
Τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης είναι συνήθη και απασχολούν συχνά την αυτοδιοικητική καθημερινότητα, καθώς αφορούνέργα επισκευής δημοτικών δρόμων μιας Δημοτικής Ενότητας.
Συγκεκριμένα, Δήμοςπροχώρησε σε απευθείας ανάθεση έργου ανακατασκευής φθαρμένου τμήματος οδού, ύψους 7.277,00 €.Ταυτοχρόνως, όμως, έτρεχε έργο βελτίωσης δημοτικών οδών της ίδιας Δημοτικής Ενότητας,ύψους 87.670,77 €.
Το Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VIIΤμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκλήθη να αποφανθεί για τη νομιμότητα της δαπάνηςτης απευθείας ανάθεσης.
Εξέτασε λοιπόν τα αντικείμενα των δύο έργων και απεφάνθη ότι επρόκειτο για μη νόμιμο επιμερισμό της κατασκευής ενιαίου έργου, συνεπώς παρανόμως έγινε απευθείας ανάθεση ενός από τα ομοειδή τμήματά του.Τούτο διότι τα δύο έργα εκτελέστηκαν ταυτόχρονα, εντός του ίδιου γεωγραφικού πλαισίου και περιελάμβανανομοειδείς εργασίες επισκευής οδών.
Δείτε κατωτέρω το κρίσιμο απόσπασμα της αριθμ. 78/2018 Πράξης :
« (…) Σκέφτηκε σύμφωνα με τον νόμο
I. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό … αρνήθηκε, με τη …/30.11.2017 πράξη του, να θεωρήσει το …, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα του Δήμου …, ποσού 7.277,00 ευρώ, που αφορούσε σε αμοιβή για την εκτέλεση του έργου «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού … από την οδό … μέχρι την οδό …». Ως αιτιολογία προέβαλε αφενός ότι η εκτέλεση του έργου ανατέθηκε απευθείας χωρίς δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση, κατά παράβαση του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, και κατόπιν ανεπίτρεπτης κατάτμησης του ενιαίου έργου επισκευής των οδών της Δημοτικής Ενότητας …, η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του οποίου υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο απευθείας ανάθεσης, και αφετέρου ότι δεν ορίστηκε επιβλέπων τεχνικός υπάλληλος από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου. Ο Δήμος, αφού αντικατέστησε, λόγω λήξης του οικονομικού έτους, το ως άνω χρηματικό ένταλμα με το …, οικονομικού έτους 2018, όμοιο, το υπέβαλε για θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Ο Επίτροπος όμως ενέμεινε στη διαφωνία του, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται με την από 5.4.2018 έκθεσή του στο Κλιμάκιο.
II. Ο ν.4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (ΦΕΚ Α΄ 147) ορίζει στο άρθρο 26 ότι «1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν: α) (…) στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες των άρθρων 27 και 28 αντίστοιχα (…)» στο άρθρο 27 ότι «1. Στις ανοικτές διαδικασίες, κάθε ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλλει προσφορά (…)», στο άρθρο 28 ότι «1. Στις κλειστές διαδικασίες, οποιοσδήποτε οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλλει αίτηση συμμετοχής (…)» και στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ (…)».
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η διαδικασία για την ανάθεση της εκτέλεσης δημόσιου έργου συναρτάται με το ύψος της συνολικής δαπάνης του.Ο ανάδοχος επιλέγεται κατά κανόνα κατόπιν τακτικού διαγωνισμού που αποβλέπει στην προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού υποψηφίων, με σκοπό την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και τη διασφάλιση των συμφερόντων του κύριου του έργου με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτόν προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης έργου, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του οποίου δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.
Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η προϋπολογιζόμενη δαπάνη ενός δημόσιου έργου λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες που απαιτούνται για την εκτέλεση περισσοτέρων μη αυτοτελών έργων, τα οποία έχουν προβλεφθεί στο οικείο τεχνικό πρόγραμμα, έχει εγκριθεί η διάθεση της απαιτούμενης για την εκτέλεσή τους πίστωσης εντός του ίδιου οικονομικού έτους και των οποίων η οικονομικοτεχνική λειτουργία, το είδος των αναγκαίων εργασιών, η χρονική διάρκεια εκτέλεσης και η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου εκτέλεσης επιβάλλει να αποτελέσουν αντικείμενο ενιαίας δημοπρασίας.
Συνεπώς, ο επιμερισμός της κατασκευής ενός ενιαίου έργου σε περισσότερα ομοειδή με σκοπό την αποφυγή της επιλογής αναδόχου κατόπιν τακτικού διαγωνισμού δεν είναι νόμιμος (πρβλ. VII Τμ. πράξη 219/2011, ΚΠΕΔ VII Τμ. 302/2016).
III.Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Με τη …/….2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … εγκρίθηκε η εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο της 4ης αναμόρφωσης του δημοτικού προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 και η εγγραφή στον ΚΑΕ 30.7333.07 του έργου «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού … από την οδό … μέχρι την οδό …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 7.277,00 ευρώ με ΦΠΑ, και με την …/….2017 όμοια απόφαση εγκρίθηκε η διάθεση της σχετικής πίστωσης και η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης του έργου στον εργολήπτη …. Η σχετική σύμβαση υπογράφηκε στις 11.8.2017. Σύμφωνα με την οικεία τεχνική έκθεση, το αντικείμενο του έργου αφορούσε σε εργασίες βελτίωσης του τμήματος της οδού…, το οποίο είχε υποστεί φθορές (αποξηλώσεις πλακών, ρηγματώσεις ρείθρων κ.α.) και ειδικότερα σε εργασίες καθαίρεσης των υφιστάμενων και ρηγματωμένων ρείθρων και κρασπέδων, κατασκευής λιθόστρωτων από κυβόλιθους και αντικατάστασης φθαρμένων και ρηγματωμένων κρασπέδων.
Ήδη, με τη …/…2017 όμοια απόφαση εγκρίθηκαν οι όροι δημοπράτησης του έργου «Βελτίωση Δημοτικών Οδών ΔΕ … 2017», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 87.670,77 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, το οποίο περιλάμβανε εργασίες επισκευής και συντήρησης φθαρμένων τμημάτων του οδοστρώματος καθώς και επούλωσης λάκκων, παραμορφώσεων, ρηγματώσεων, καθιζήσεων και τροχοαυλακώσεων.
Για την εξόφληση του προαναφερόμενου εργολήπτη για την εκτέλεση του έργου εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα.
IV. Με τα δεδομένα αυτά, τα έργα «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού … από την οδό … μέχρι την οδό …» και «Βελτίωση Δημοτικών Οδών ΔΕ … 2017» αποτελούν ένα ΕΝΙΑΙΟ ΕΡΓΟ, καθόσον εκτελέστηκαν ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ εντός του ΙΔΙΟΥ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ και περιλαμβάνουν ΟΜΟΕΙΔΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ επισκευής οδών (βλ. και CPV 45233142-6).
Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος ο επιμερισμός της κατασκευής του ως άνω ενιαίου έργου και η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης ΕΝΟΣ ΑΠΟ ΟΜΟΕΙΔΗ τμήματά του.
Εξάλλου, δεδομένου ότι ο ανάδοχος του έργου αυτού έπρεπε να είχε επιλεγεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού και όχι με απευθείας ανάθεση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του αν της απευθείας ανάθεσης αυτού έπρεπε να είχε προηγηθεί δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση.
Τέλος, είχε οριστεί επιβλέπων τεχνικός υπάλληλος από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, καθώς μεταξύ των στοιχείων του φακέλου περιλαμβάνεται το …/…2017 έγγραφο του αναπληρωτή Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών, περί ορισμού τ..…, Πολιτικού Μηχανικού ΤΕ, ως επιβλέποντος μηχανικού για το έργο «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού … από την οδό … μέχρι την οδό …».
V. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
Για τους λόγους αυτούς
Αποφαίνεται ότι το …, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα του Δήμου …, ποσού 7.277,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ »