Έντονες συζητήσεις έχει προκαλέσει η εξαγγελία που αφορούσε ειδικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην ομιλία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Κ. Μητσοτάκη, στη ΔΕΘ,σύμφωνα με την οποία από το 2021 η αρμοδιότητα του ΕΝΦΙΑ (είσπραξη και καθορισμός ύψους) περνά στην Τ.Α. και παράλληλα περικόπτονται οι Κ.Α.Π.
Όπως προκύπτει από τα ακριβή αποσπάσματα (βλ. κατωτέρω) όσων ειπώθηκαν από τον Κ.Μητσοτάκη, 4 είναι τα βασικά στοιχεία της εξαγγελίας του:
- μίλησε ρητώς και επανειλημμένως για τον “ΕΝΦΙΑ” (όχι π.χ. για μια άλλη φορολογία ακίνητης περιουσίας σε πλήρη αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ),
- αναφέρθηκε σε έναν ΕΝΦΙΑ που, μέχρι να φθάσει το 2021 στους Δήμους, θα έχει περικοπεί “κατά 30%” και θα ανέρχεται σε “2δις”,
- έθεσε ως απαραίτητη προϋπόθεση την ταυτόχρονη ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΩΝ Κ.Α.Π.,
- ΔΕΝ έθεσε (δεν ανέφερε καθόλου) ως απαραίτητη προϋπόθεση την ταυτόχρονη μεταφορά στους Δήμους του προσωπικού που ασκεί σήμερα την αρμοδιότητα στο Κεντρικό Κράτος(Υπουργείο Οικονομικών)ή, άλλως, αντίστοιχες προσλήψεις στους Δήμους για να την ασκήσουν.
Τι όμως έχει αποφασίσει το ανώτατο θεσμικό όργανο της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης για το θέμα;
Ας δούμε με τη σειρά τις λεπτομέρειες.
Ι]Το βράδυ του Σαββάτου, ο Κ. Μητσοτάκης στην κεντρική του ομιλία ανέφερε:“ Το 2021 -συμβολική ημερομηνία- εφαρμόζουμε μια τολμηρή μεταρρύθμιση που ενισχύει την τοπική διαφάνεια και λογοδοσία. ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΦΙΑ από το κεντρικό Κράτος ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ.”
Προηγουμένως, σε άλλο σημείο της ίδιας ομιλίας είχε υποσχεθεί: « Υλοποιούμε στα επόμενα δύο χρόνια τη δέσμευση που είχα δώσει από αυτό το βήμα, πριν από δύο χρόνια. ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΦΙΑ ΚΑΤΑ 30%. »
ΙΙ]Την επόμενη ημέρα, στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου στη ΔΕΘ, επανήλθε στο θέμα του ΕΝΦΙΑ, απαντώντας σχετικά: «Θέλουμε να μειώσουμε τη συνολική επιβάρυνση κατά 30%. Δηλαδή να εισπράττουμε συνολικά ως Κράτος από τον ΕΝΦΙΑ περίπου 2 δις ευρώ, αντί 2,8 δις που εισπράττουμε σήμερα.»
Και σε άλλη Ερώτηση, εξήγησε ειδικά για τους Δήμους :
« … Λέμε ότι μέχρι το 2021 η ΕΙΣΠΡΑΞΗ του ΕΝΦΙΑ, αλλά ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΣΟ ΨΗΛΟΣ Ή ΧΑΜΗΛΟΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ο ΕΝΦΙΑ τελικά, θα καθορίζεται από τους ίδιους του Δήμους.
Ταυτόχρονα ΒΕΒΑΙΑ ΘΑ ΠΕΡΙΚΟΠΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ, οι οποίοι μεταφέρονται στους Δήμους, οι οποίοι σήμερα είναι περίπου 2 δις, όσα προσβλέπουμε δηλαδή ότι θα εισπράττουμε από τον ΕΝΦΙΑ.
Εάν ένας Δήμος ή ένας Δήμαρχος θέλει να αυξήσει τον τοπικό φόρο στην ακίνητη περιουσία, γιατί θέλει να παρέχει περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες του, θα έχει τη δυνατότητα αυτό να το κάνει. Αλλά θα λογοδοτεί στους πολίτες και για το φόρο που επιβάλλει και για τις παροχές τις οποίες προσφέρει. Ενώ σήμερα όλα αυτά χάνονται στο μεγάλο καλάθι του κυβερνητικού π/υ.
(..) Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστούν υπαρκτά προβλήματα. Κάποιος Δήμος σήμερα μπορεί να είναι αντικειμενικά πιο φτωχός, να μην μπορεί να εισπράξει αρκετό ΕΝΦΙΑ, να είναι λιγότερος ο ΕΝΦΙΑ που θα μπορούσε να εισπράξει από τους πόρους που παίρνει σήμερα από την Κυβέρνηση. Έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε εξαιρετικούς ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ, ώστε το σύστημα στην ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ εφαρμογή να είναι δίκαιο.
Γι’ αυτό κιόλας ορίζω ότι θα χρειαστούμε μια 2ετή μεταβατική περίοδο, ώστε το σύστημα αυτό να εφαρμοστεί για 1η φορά το 2021.»
ΙΙΙ]Το ζήτημα της δημοσιονομικής αποκέντρωσης ιστορικά απασχολεί τα Συνέδρια της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης εδώ και πολλά χρόνια, με τους Αιρετούς να διεκδικούν τη φορολογία ακίνητης περιουσίας, θέτοντας πάντοτε συγκεκριμένες προϋποθέσεις, π.χ. εξισορροπητικό–αναδιανεμητικό μηχανισμό άμβλυνσης των ανισοτήτων.
Υπογραμμίζεται ότι οι Αιρετοί φρόντιζαν και συμπεριελάμβαναν σε Αποφάσεις Συνεδρίων τους ρητή και σαφέστατη διάκριση του φόρου που διεκδικούν από “τον ΕΝΦΙΑ”.
Επιπλέον, σε Αποφάσεις δεν παραλείπουν να αναγράφουν (ταυτοχρόνως, όχι διαζευκτικά) καιτις διεκδικήσεις περί δημοσιονομικής αποκέντρωσης, αλλά και τις διεκδικήσεις περί αποκατάστασης των Κ.Α.Π. και απόδοσης των παρακρατηθέντων.
Ο AIRETOS παραθέτει,ενδεικτικά, αποσπάσματα από τις Αποφάσεις των 2 τελευταίων Τακτικών Συνεδρίων της ΚΕΔΕ.
Α)Συνέδριο ΚΕΔΕ, 30/11- 02/12/2017, Ιωάννινα:
« Η Κ.Ε.Δ.Ε. θεωρεί ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΕΣ τις παρακάτω θέσεις της: (...) 4. Να υιοθετηθούν συγκεκριμένες πολιτικές για την ενίσχυση της οικονομικής ανεξαρτησίας και αυτοτέλειας των Δήμων με προτεραιότητα: Τη ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ. (...) Την ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ των Δήμων ΑΠΟ ΤΟΥΣ Κ.Α.Π. και τη σταδιακή ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΕΝΤΩΝ.
.....
3.4.3 Στρατηγικές Παρεμβάσεις
Α. Δημοσιονομική Αποκέντρωση και Μεταφορά του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) στους Δήμους
Προκειμένου να ενισχύσουμε την οικονομική αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προτείνουμε τη δημοσιονομική αποκέντρωση με μεταφορά φορολογικών εσόδων, φορολογική ελευθερία, μεταφορά αρμοδιοτήτων και παράλληλα δημιουργία ενός εξισορροπητικού – αναδιανεμητικού μηχανισμού που θα αμβλύνει τις δημοσιονομικές ανισότητες των Δήμων της χώρας.
Με βάση τη διεθνή εμπειρία η μεταφορά της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) στους Δήμους αποτελεί ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα προς την σύγκλιση με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Με τον τρόπο αυτό η συγκεκριμένη φορολογία θα αποκτήσει αναπτυξιακή ανταποδοτικότητα, αλλά και λόγω εγγύτητας, θα υπόκειται στο διαρκή έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών.
Η μεταφορά του φόρου ακίνητης περιουσίας στην Τ.Α. θα μπορέσει να μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές, να επιτύχει καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και κυρίως δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ Ο ΕΝΦΙΑ.»
Β)Αντίστοιχη διάκριση υπήρχε και στην Απόφαση του προηγούμενου Τακτικού Συνεδρίου, του 2016 (1-3/12/2016, Θεσσαλονίκη), ως εξής:
«(...)Στα πλαίσια χάραξης της στρατηγικής για την οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ προτείνουμε να ξεκινήσει ο διάλογος με το Κεντρικό Κράτος: (...) για τη Φορολογική Αποκέντρωση που θα διασφαλίσει την οικονομική αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. ...
Το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, που ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΦΙΑ.Θα πρέπει να είναι δικαιότερος, να λαμβάνει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες κάθε Δήμου και κάθε γειτονιάς και να προωθεί την Τοπική Ανάπτυξη. Παράλληλα, θα πρέπει να προβλέπεται μηχανισμός αναδιανομής των εσόδων του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας.(...) »