Ήταν Οκτώβριος του 2016 όταν στις αυτοδιοικητικές προτάσεις της Προγραμματικής Συνδιάσκεψης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, μεταξύ άλλων, αναγραφόταν:“ (...)Συμπερίληψη υποχρεωτικής πρόβλεψης πως καμία ρύθμιση που αφορά ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να κατατεθεί στη Βουλή εάν δεν συνοδεύεται και από εισήγηση διαρκούς Επιτροπής ΥΠΕΣ / ΚΕΔΕ / ΕΝΠΕ(...)“. Πρόταση που έχει παραμείνει σταθερή και στο “Πρόγραμμα Ελλάδα” του Ιδρυτικού Συνεδρίου του Κινήματος Αλλαγής.
Τον Ιούλιο 2018, η Κυβέρνηση στο αρ.212 του Κλεισθένη1 ψήφισε μια μόνιμη Επιτροπή ΥΠΕΣ / ΚΕΔΕ / ΕΝΠΕ. που θα διατυπώνει γνώμη για τις ρυθμίσεις που αφορούν ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου προχώρησε και στην Υπουργική Απόφαση συγκρότησής της.
Η ταύτιση με το ανωτέρω απόσπασμα του Κινήματος Αλλαγής είναι οφθαλμοφανής.
Η “έμπνευση”, όμως, όπως νομοθετήθηκε, φέρει δύο χαρακτηριστικά που αλλοιώνουν την αποτελεσματικότητα εφαρμογής, στοιχεία που έχουν …“σχολιαστεί” από Αιρετούς στις αυτοδιοικητικές διεργασίες του καλοκαιριού, ήδη από την κατάθεση του Κλεισθένη1.
Κατ’ αρχάς, η ύπαρξη ή ανυπαρξία γνώμης της κλεισθένειας Επιτροπής ΔΕΝ εμποδίζει την κατάθεση ενός νομοσχεδίου ή μιας Τροπολογίας στη Βουλή, δεν έχει καμία επίπτωση.
Δεν θεσπίστηκε, δηλαδή, ως συνοδευτικό έγγραφο στην κατάθεση, όπως λ.χ. η Έκθεση ΓΛΚ, η Έκθεση Συνεπειών, η Έκθεση Διαβούλευσης κλπ. (θα αποστέλλεται σε διάφορο χρόνο, μόνη της,ηλεκτρονικά).Η Κυβέρνηση δεν θέλησε νομικά να θωρακίσει αντιστοίχως τη γνώμη της Επιτροπής, π.χ. ούτε με προσθήκη στο ν.4048/2012 (περί αρχών καλής νομοθέτησης)ούτε στον Κανονισμό της Βουλής.
Με απλά λόγια: στείλουν – δεν στείλουν τη ρύθμιση να τη δει η Επιτροπή, δεν επηρεάζεται στο παραμικρόη κατάθεση.
Δεύτερη παράμετρος,με ιδιαίτερη θεσμική σημασία, είναι η σύνθεση που η Κυβέρνηση έδωσε στην Επιτροπή, με την πλειοψηφία να μην είναι Αιρετοί, αλλά δημόσιοι υπάλληλοι.
Υπενθυμίζεται ότι, όπως εδώ και πολλά χρόνια παρακολουθούμε σε όλες τις Συνεδριάσεις του ΔΣ της ΚΕΔΕ, στις αρμοδιότητές της είναι να παρέχει γνώμη επί Ν/Σ, π.δ., ΚΥΑ κ.ο.κ.Σε κάθε ημερήσια διάταξη, τα μισά περίπου θέματα αφορούν Αποφάσεις με γνώμη επί κυβερνητικών διατάξεων.
Στη συνέχεια, η Απόφαση του ΔΣ με τη γνώμη των 31 Αιρετών που φέρουν λαϊκή δημοκρατική νομιμοποίηση, αποστέλλεται στα συναρμόδια Υπουργεία και στα πολιτικά κόμματα (αναλόγως της πολιτικής βαρύτητας του θέματος), λαμβάνει ευρεία δημοσιότητα, ενώ επιπλέον παρουσιάζεται προφορικά και κατατίθεται υπό τη μορφή Υπομνήματος στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής κατά την ακρόαση Φορέων.
Τα ανωτέρω ισχύουν, αντιστοίχως, για την ΕΝΠΕ, ενώ για τα σημαντικά θέματα (π.χ. αφαίρεση αρμοδιοτήτων διαχείρισης ταμειακών διαθεσίμων) υπάρχει συνεργασία και συνεννόηση των δύο βαθμών για κοινές Αποφάσεις και δράσεις.
Τώρα, ξαφνικά, παρουσιάζεται ως “μεταρρύθμιση” ότι γνώμη θα παρέχει μια Επιτροπή όπου συμμετέχουν 7 υπηρεσιακοί, 2 Αιρετοί Α’ βαθμού, 2 Αιρετοί Β’ βαθμού και όλων αυτών θα προεδρεύει ο, διοριζόμενος από την Κυβέρνηση, Γενικός Γραμματέας.
Ο προβληματισμός για το εάν μια τέτοια σύνθεση αποτελεί θεσμική οπισθοδρόμηση για την Αυτοδιοίκηση είναι εύλογος.
Προκαλούνται δε ερωτήματα για το εάν συνδέεται με το γεγονός ότιη γνώμη που εκφράζει η ΚΕΔΕ, συγκεντρώνοντας τα φώτα της δημοσιότητας, τα τελευταία χρόνια είναι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αρνητική, κατακεραυνώνοντας - στην πολιτική και νομική ουσία τους - όλες τις ρυθμίσεις της Κυβέρνησης που κινούνται σε αντι-αυτοδιοικητική διάσταση όσον αφορά το ανακάτεμα αρμοδιοτήτων.
Μήπως απλά ενοχλεί η συλλογική γνώμη των Αιρετών και επιχειρείται να στηθεί, ως επικοινωνιακό της αντίβαρο, μια άλλη ταυτόχρονη γνώμη, όπου η συντριπτική πλειοψηφία δεν θα είναι αυτοδιοικητικοί;
Το επόμενο διάστημα θα διαπιστωθεί στην πράξη.
Προς το παρόν, αξίζει να κρατηθεί η κλεισθένεια Επιτροπή ως χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως στην πολιτική, το να “εμπνέεται”κάποιος από θέσεις άλλων πολιτικών κομμάτων, δεν σημαίνει ότι έχει την ικανότητα να τις κατανοήσει και να τις υλοποιήσει υπέρ των ΟΤΑ.