Μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις που καλούνται να λάβουν οι Δήμαρχοι που αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1η Σεπτεμβρίου, είναι η επιλογή του Γενικού Γραμματέα του Δήμου. Απόφαση που στην πορεία μπορεί να απογειώσει τη λειτουργία του ΟΤΑ ή, αντιθέτως, να αποβεί έως και αυτοκαταστροφική.
Πρόκειται ουσιαστικά για το δεξί χέρι του Δημάρχου, το πρόσωπο εμπιστοσύνης που παίρνει πάνω του το συντονισμό των Υπηρεσιών του Δήμου, αποφορτίζοντας τους Αιρετούς από έναν τεράστιο όγκο καθημερινών διοικητικών ζητημάτων, αλλά και από την υπογραφή στοιβών εγγράφων.
Η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, με μια θετική νομοθετική κίνηση στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο, όπως πρώτος παρουσίασε ο AIRETOS , έδωσε πλέον τη δυνατότητα ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣνα έχουν Γενικό Γραμματέα, απαλείφοντας τα πληθυσμιακά κριτήρια που απαγόρευαν το διορισμό του.
Στη νέα αυτοδιοικητική θητεία, όλοι οι Δήμοι, εφόσον έχουν ανάλογη οικονομική δυνατότητα, μπορούν με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (ΟΕΥ) να συνιστούν θέση μετακλητού Γενικού Γραμματέα.
Ειδικά κατά την πρώτη θητεία των Δημοτικών Αρχών στους 12 νέους Δήμους που έφτιαξε η προηγούμενη Κυβέρνηση με το αρ. 154 του ν.4600/2019, μπορεί να διορισθεί Γενικός Γραμματέας ακόμα και αν δεν προβλέπεται θέση στον μεταβατικό ΟΕΥ.
Ο Γενικός Γραμματέας διορίζεται και απολύεται με απόφαση Δημάρχου, που δημοσιεύεται σε περίληψη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Παύει να ασκεί τα καθήκοντά του και απολύεται αυτοδικαίως όταν ο Δήμαρχος που τον προσέλαβε απωλέσει την ιδιότητα του για οποιονδήποτε λόγο. Υπογραμμίζεται ότι, βάσει της πρόσφατης παρ.1 του αρ.15 του ν.4623/2019, η απόφαση για το διορισμό του Γενικού Γραμματέα ισχύει ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ της, για όλες τις συνέπειες.
Όσον αφορά τα ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΔΙΟΡΙΣΜΟΥ (παρ.2αρ.161ν.3584/2007 ως ισχύει), πρέπει να κατέχει πτυχίο ή δίπλωμα σχολής Πανεπιστημιακής ή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΠΕ ή ΤΕ), όπως προβλέπεται στο άρθρο 82 του Κώδικα Δημοτικών Υπαλλήλων.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το αρ.167 του ν.3584/2007:
α) για το διορισμό στις θέσεις των Γενικών Γραμματέων Δήμων ισχύουν τα προσόντα και τα κωλύματα των άρθρων 11 έως και 17 του ν.3584/2007, ως ισχύουν, εκτός αν διαφορετικά ορίζεται στις επί μέρους διατάξεις,
β)ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ο διορισμός προσώπου που είναι ΣΥΓΓΕΝΗΣ εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι και β’ βαθμού προς τον Δήμαρχο.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε θέση Γενικού Γραμματέα επιτρέπεται ΚΑΙ ο διορισμός υπαλλήλων και λειτουργών του Δημόσιου Τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει, ανεξάρτητα από τη σχέση με την οποία υπηρετούν σε αυτές. Εξαιρούνται, όμως, οι υπάλληλοι οι οποίοι υπηρετούν στον ίδιο Δήμο. Ο χρόνος υπηρεσίας τους που διανύεται στις θέσεις αυτές λογίζεται, για όλες τις συνέπειες, ως πραγματική υπηρεσία στην οργανικήτους θέση. Δεν λαμβάνουν τις αποδοχές της οργανικής τους θέσης.Σε περίπτωση αποχώρησης τους από την παραπάνω θέση επανέρχονται αυτοδικαίως στη θέση που κατείχαν πριν από το διορισμό τους. Αν η θέση αυτή δεν είναι κενή, θεωρούνται ότι κατέχουν ομοιόβαθμη προσωρινή θέση, που συνιστάται αυτοδικαίως και καταργείται επίσης αυτοδικαίως, όταν αποχωρήσουν από την υπηρεσία.
Ιδιαίτερα σημαντικό για κάθε Δήμαρχο, όπως προαναφέραμε, είναι ότι μπορεί με απόφασή του να αναθέτει στο Γενικό Γραμματέα την ΥΠΟΓΡΑΦΗ με εντολή του εγγράφων και πιστοποιητικών.
Απαγορεύεται, όμως, εκ του νόμου να του αναθέσει την υπογραφή χρηματικών ενταλμάτων.
Ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου, όπως προβλέπεται στην παρ.6 του αρ.161 του Κώδικα Δημοτικών Υπαλλήλων (ν.3584/2007), ως ισχύει, έχει τις ακόλουθες ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ: « α) Υπογράφει τις αποφάσεις χορήγησης αδειών με ή χωρίς αποδοχές και μετακίνησης εκτός έδρας στο εσωτερικό και εξωτερικό των υπαλλήλων του Δήμου, β) Παρέχει οδηγίες, δίνει κατευθύνσεις και, γενικότερα, συντονίζει τις υπηρεσίες του Δήμου κατά την άσκηση του έργου τους, γ) Προβαίνει στη μελέτη και εισήγηση μέτρων για τη βελτίωση και προαγωγή των λειτουργιών του Δήμου, δ) Μεριμνά για την επεξεργασία από τις αρμόδιες υπηρεσίες των θεμάτων που είναι προς συζήτηση ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου ή της Δημαρχιακής Επιτροπής σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη ή έχουν ήδη συζητηθεί σε αυτά, καθώς και να τα υποστηρίζει ενώπιον των ανωτέρω οργάνων, εφόσον κρίνεται απαραίτητο από τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου ή της Δημαρχιακής Επιτροπής, ε) Παρακολουθεί τη διαδικασία εφαρμογής των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και της Δημαρχιακής Επιτροπής από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου, στ) Μεριμνά για την έγκαιρη ετοιμασία των περιοδικών απολογισμών δράσης του Δήμου σύμφωνα προς τα αντίστοιχα προγράμματα ή τις συγκεκριμένες αποφάσεις και ενημερώνει σχετικά το Δημοτικό Συμβούλιο και τη Δημαρχιακή Επιτροπή, ζ) Μεριμνά για τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικής δράσης των υπηρεσιών του Δήμου, την προσαρμογή της Λειτουργίας τους στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και τη βελτίωση της απόδοσης του στελεχικού δυναμικού και των τεχνικών μέσων του Δήμου, η) Οργανώνει κάθε νέα υπηρεσία που δημιουργείται στο Δήμο.»
Ο Δήμαρχος μπορεί, με απόφαση του, να εκχωρεί ΚΑΙ ΑΛΛΕΣαρμοδιότητες στο Γενικό Γραμματέα του Δήμου (πλην της υπογραφής χρηματικών ενταλμάτων).
Τέλος, αναφορικά με τις ΑΠΟΔΟΧΕΣ των Γενικών Γραμματέων, στην αριθμ. 54698/2018 (Φ.Ε.Κ. Β’ 4704/22.10.2018 ) ΚΥΑ, όπως αυτή έχει τροποποιηθεί από την αριθμ.72865/2018 (Φ.Ε.Κ. Β’ 5726/19.12.2018 ) ΚΥΑ, προβλέπεται ότι:
« Οι αποδοχές που δικαιούνται να εισπράττουν οι Γενικοί Γραμματείς των Δήμων, καθορίζονται ως ποσοστό 65 % επί της αντιμισθίας του οικείου Δημάρχου. Οι μηνιαίες αποδοχές των προαναφερόμενων Γενικών Γραμματέων, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερες των αντίστοιχων αποδοχών των υπαλλήλων ειδικών θέσεων 1ου βαθμού, όπως αυτές καθορίζονται κάθε φορά. Πέραν των ανωτέρω αποδοχών, στους εν λόγω Γενικούς Γραμματείς καταβάλλεται και η οικογενειακή παροχή, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται κάθε φορά από τις κείμενες διαταξεις ".
κείμενες διατάξεις. »