Κ. Αγοραστός: Η ισοδυναμία της ψήφου δεν είναι απεριόριστη, αλλά μπορεί να προσαρμόζεται χάριν σκοπών δημοσίου συμφέροντος

Κατά της απλής αναλογικής τάχθηκε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Κ. Αγοραστός, μιλώντας στο κοινό συνέδριο ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ.

«Με ποια λογική προωθείτε την απλή αναλογική για τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια και ενισχυμένη αναλογική με Β΄ γύρο για την εκλογή Περιφερειαρχών και Δημάρχων; Η διατήρηση του Β΄ γύρου ακυρώνει πλήρως το σκεπτικό σας για την απλή αναλογική», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Αγοραστός.

Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ συμπλήρωσε μάλιστα τα εξής: «Συνεχώς μιλάτε για την ισοδυναμία της ψήφου. Είναι προφανές ότι το εκλογικό σύστημα πρέπει να εγγυάται τη σχέση αντιπροσώπευσης μεταξύ των πολιτών και των αιρετών Οργάνων. Κατά τη νομολογία, αυτή η αρχή πηγάζει από τη γενική αρχή της ισότητας και συνδέεται με την αρχή της καθολικότητας της ψήφου.
Όμως, η σύνδεση με την αρχή της ισότητας σημαίνει ότι η ισοδυναμία της ψήφου δεν είναι απεριόριστη, αλλά μπορεί να προσαρμόζεται χάριν σκοπών δημοσίου συμφέροντος.
Αυτοί οι σκοποί δεν μπορούν να είναι τυχαίοι, αλλά πρέπει να ανάγονται στο ίδιο το Σύνταγμα. Η αρχή της ισοδυναμίας αφορά κυρίως το εκλογικό Σώμα, αλλά πρέπει να σταθμίζεται με αρχές και σκοπούς που συνδέονται με τα εκλεγόμενα Όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που επίσης κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα. Συνεπώς, αποκλίσεις από την απόλυτη εφαρμογή της ισοδυναμίας της ψήφου, δηλαδή από την απλή αναλογική, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και αυτό έχει κριθεί πολλές φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας».

Αναλυτικά η ομιλία του κ. Αγοραστού:



Κύριοι,

Κύριοι Υπουργοί

Κύριοι Πολιτικοί Αρχηγοί και Εκπρόσωποι Πολιτικών Κομμάτων





Εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας σας καλωσορίζω στο ιστορικό πρώτο κοινό συνέδριο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το συνέδριο της Αυτοδιοικητικής Διακυβέρνησης

– αυτό είναι με δυο λέξεις το κεντρικό μήνυμα του συνεδρίου μας,

έτσι πιστεύουμε με βάση την προεργασία που έχουμε κάνει ότι θα το καταγράψει η ιστορία.



Θέλω σ’ αυτόν το σύντομο εισαγωγικό χαιρετισμό να ξεκαθαρίσω τι είναι και τι δεν είναι το συνέδριό μας.



Είναι συνέδριο με το οποίο και στο οποίο

αποδεικνύουμε στην πράξη την κοινή μας βούληση

να προτάξουμε όσα – μεγάλα – μας ενώνουν

υπερβαίνοντας όσα – μικρά – μας χωρίζουν.



Είναι συνέδριο με το οποίο και στο οποίο

επαναβεβαιώνουμε στην πράξη την κοινή μας θέση ότι

η δύναμη της Αυτοδιοίκησης έγκειται στην ενότητά της

και στη ζωτικότητα της σχέσης της με τον λαό.



Είναι συνέδριο με το οποίο και στο οποίο

αποδεικνύουμε στην πράξη ότι έχουμε τη θέληση

να αναζητούμε τις βέλτιστες λύσεις για την Αυτοδιοίκηση και την ελληνική κοινωνία

μέσα από γνήσιο, καθαρό δημοκρατικό διάλογο.



Δεν είναι συνέδριο στο οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι σε όλα…

Θέλουμε και εργαζόμαστε για τη σύνθεση, την εύρεση της κοινής συνισταμένης.

Γνωρίζουμε, όμως, ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε επιμέρους ζητήματα, που φυσικά είναι απολύτως σεβαστές.

Είμαστε ίσοι, δεν είμαστε ίδιοι.

Αυτό είναι άλλωστε το μεγαλείο της δημοκρατίας:

η λήψη αποφάσεων κατά πλειοψηφία με σεβασμό στην αντίθετη, τη μειοψηφική άποψη.



Δεν είναι συνέδριο του «αντί», είναι συνέδριο του «υπέρ».

Υπέρ του να οικοδομήσουμε ένα σχέδιο, να ανανεώσουμε το νήμα της ιστορίας της Αυτοδιοίκησης και τη δυναμική τη προόδου.

Υπέρ του να ζήσουν τα παιδιά μας καλύτερα από τους γονείς τους.



Δεν είναι συνέδριο για να συζητήσουμε το κυοφορούμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών.

Άλλωστε, νομοσχέδιο ακούμε και νομοσχέδιο δεν βλέπουμε…

Ένα νομοσχέδιο – φάντασμα.



Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών σχεδόν κάθε εβδομάδα θέτει μια προθεσμία για την παρουσίαση του νομοσχεδίου και αποδεικνύεται ότι αδυνατεί να την τηρήσει.

Έχω την αίσθηση κύριε Υπουργέ ότι θα την πάθετε σαν το βοσκό της γνωστής ιστορίας με τον λύκο.

Όταν θα παρουσιάσετε τελικά το νομοσχέδιο, δεν θα σας πιστεύει κανείς…



Ολοκληρώνοντας,

το συνέδριό μας αφορά το παρόν αλλά και το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.

Ο ορίζοντας του συνεδρίου δεν είναι μια εβδομάδα ή ένας – δυο μήνες, ούτε καν ένα έτος, αλλά εκτείνεται σε βάθος χρόνου.

Ας μην αδικούμε τους εαυτούς μας περιορίζοντας χρονικά την εμβέλεια αυτών που θα συζητήσουμε και θα αποφασίσουμε αυτό το διήμερο.



Το γεγονός όμως ότι το συνέδριό μας είναι συνέδριο προοπτικής, δεν μπορεί να συνιστά άλλοθι ακινησίας για την κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών.

Υπάρχουν φλέγοντα θέματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν… χθες.

Διότι οι ανάγκες της κοινωνίας είναι πολύ μεγάλες.

Διότι στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, η ακινησία κοστίζει πολύ ακριβά κι η αδράνεια είναι πολύ επικίνδυνη.



Χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν θέματα που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση και στα οποία η συγκεκριμένη κυβέρνηση

-θυμίζω ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βρίσκεται σχεδόν 39 μήνες στην εξουσία –

έχει καθυστερήσει σημαντικά.

Για να αναφέρω ένα μόνο χαρακτηριστικό παράδειγμα, 39 ολόκληρους μήνες περιμένουμε να καταργηθούν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις…



Από την άλλη πλευρά, αυτή η καθυστέρηση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για να ψηφισθεί με διαδικασίες – εξπρές το νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση.

Ως θεσμικοί φορείς των Περιφερειών και των Δήμων έχουμε ξεκαθαρίσει και το επαναλαμβάνω πως ούτε πρόκειται να δεχθούμε ούτε να παράσχουμε πολιτική νομιμοποίηση σε διαδικασίες – εξπρές.



Και μία τελευταία επισήμανση πριν καλέσω τον Υπουργό στο βήμα:

Για να το ξεκαθαρίσουμε άπαξ δια παντός:

Όσο η κυβέρνηση και το Υπουργείο κρατούν «κλειστά» τα «χαρτιά» τους για τη μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση ούτε έχει γίνει διάλογος ούτε νοείται ως διάλογος.

Μπορείτε να «βαφτίζετε» το κρέας ψάρι, αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει.

Παρουσιάστε το νομοσχέδιο για να ξεκινήσει ο διάλογος.

Εξυπακούεται ότι το χρονικό διάστημα του διαλόγου πρέπει να είναι ανάλογο της σοβαρότητας, του εύρους και του βάθους της μεταρρύθμισης.

Τουλάχιστον δύο μήνες – αν όχι και παραπάνω…



Επιπρόσθετα, είναι αυτονόητο αλλά οφείλω να το επισημάνω πως

διάλογος με προειλημμένες αποφάσεις, ιδεοληπτικές εμμονές και συμπλεγματικές λογικές, δεν είναι διάλογος…



Μ’ αυτές τις σκέψεις σας καλωσορίζω και πάλι στο πρώτο, το ιστορικό κοινό συνέδριο της Αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών και αφού σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας, καλώ στο βήμα τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Πάνο Σκουρλέτη.



















Κ. ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κύριοι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων, κύριοι συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι.

Σας καλωσορίζω και πάλι στο ιστορικό πρώτο κοινό Συνέδριο της Αυτοδιοίκησης. Ήδη με τις μέχρι τώρα τοποθετήσεις, επιβεβαιώνει την ιστορικότητά του.

Κύριε Υπουργέ, από όσα ακούσαμε και σήμερα και από όσα έχετε πει και διαρρεύσει τις προηγούμενες ημέρες, ακόμη και οι πλέον καλοπροαίρετοι – και πιστέψτε με, ανήκω σε αυτούς – αντιλαμβάνονται ότι το κυοφορούμενο νομοσχέδιο αφορά αποκλειστικά το εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση. Δεν είναι ούτε μεταρρύθμιση και πολύ περισσότερο δεν είναι η μεταρρύθμιση που έχουν ανάγκη η Αυτοδιοίκηση, η ελληνική κοινωνία και η χώρα. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι το κρυφτούλι που έπαιζε το Υπουργείο Εσωτερικών όλους αυτούς τους μήνες, δεν είχε άλλη στόχευση από το να εξυπηρετήσει τον πολιτικοεκλογικό σχεδιασμό του κυβερνώντος κόμματος.

Καθώς λοιπόν οι ομιλίες σας, όπως και το νομοσχέδιο, αφαιρούν από της ουσίας την απλή αναλογική, ξεκινώ από αυτήν.

Ξεκαθαρίζω εξαρχής ότι ούτε ως Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση φοβόμαστε, ούτε προσωπικά φοβάμαι την απλή αναλογική. Σας ανακοινώνω επίσης ότι συζητήθηκε στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Περιφερειών, βέβαια είχαμε και απουσίες, και πήραμε απόφαση, πλειοψηφικά, τασσόμαστε εναντίον αυτής της απλής αναλογικής όπως ακούγεται για την Αυτοδιοίκηση. Απόφαση με σκεπτικό που παρουσιάζω συνοπτικά.

Πρώτη επισήμανση. Συναίνεση επιβεβλημένη εκ του νόμου, δεν είναι συναίνεση. Δεν νοείται, δεν γίνεται συναίνεση με το στανιό. Υπάρχει εγγενής αντίφαση στη συλλογιστική που αναπτύσσεται. Άλλωστε και σήμερα υπάρχει και συναίνεση και συνεργασία σε πολλά Συμβούλια. Οι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης έχουμε αποδείξει πολλές φορές στην πράξη ότι διακατεχόμαστε από έναν υπερκομματικό, υπερπαραταξιακό πατριωτισμό. Δεν περιμένουμε ένα νομοσχέδιο για να ξεκινήσουμε να συνεργαζόμαστε.

Δεύτερη επισήμανση. Με ποια λογική προωθείτε την απλή αναλογική για τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια και ενισχυμένη αναλογική με Β΄ γύρο για την εκλογή Περιφερειαρχών και Δημάρχων; Η διατήρηση του Β΄ γύρου ακυρώνει πλήρως το σκεπτικό σας για την απλή αναλογική.

Τρίτη επισήμανση. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι για να ισχύσει ένας νέος εκλογικός νόμος από τις επόμενες εθνικές εκλογές, πρέπει να επιτευχθεί η πλειοψηφία 200 ψήφων στη Βουλή. Ειδάλλως ισχύει από τις μεθεπόμενες. Αντίστοιχη μέριμνα δεν υπήρξε όμως για το αντίστοιχο σύστημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έτσι η εκάστοτε κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα – και η σημερινή την αξιοποιεί – να χειραγωγήσει, με γνώμονα τους δικούς της εκλογικούς σχεδιασμούς.

Τέταρτη επισήμανση. Οι εκλογές στην Αυτοδιοίκηση παρουσιάζουν μια σημαντική ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές. Δεν αφορούν την ανάδειξη κοινοβουλίου, αλλά θεσμικών Οργάνων που ασκούν διοίκηση. Θεσμικών Οργάνων που λαμβάνουν διοικητικές αποφάσεις και μάλιστα, στον υψηλότερο βαθμό εγγύτητας προς τον πολίτη.

Όταν συζητάμε για εκλογικά συστήματα, τίθεται το εξής δίπολο. Από τη μια, αντιπροσωπευτικότητα και νομιμοποίηση και από την άλλη, κυβερνησιμότητα και αποτελεσματικότητα. Όταν αναφερόμαστε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, οφείλουμε συνεπώς να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στο δεύτερο τμήμα του ζεύγματος, κυβερνησιμότητα, αποτελεσματικότητα. Άλλωστε στη Βουλή, όταν δεν επιτυγχάνεται πλειοψηφία, υπάρχει η δυνατότητα της πρόωρης προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία. Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αυτό δεν ισχύει. Συνεπώς, θα πρόκειται για εγκλωβισμένη ακυβερνησία.

Άρα, μήπως αυτό που η κυβέρνηση, στο πλαίσιο της απόλυτης εφαρμογής των μνημονίων, δεν κατάφερε να περάσει από την πόρτα, επιχειρεί να το περάσει από το παράθυρο; Αναφέρομαι φυσικά στον διορισμένο από την κυβέρνηση Εκτελεστικό Γραμματέα, έναν Εκτελεστικό Γραμματέα με κομματικά εύσημα, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον Αποκεντρωμένο.

Πέμπτη επισήμανση. Συνεχώς μιλάτε για την ισοδυναμία της ψήφου. Είναι προφανές ότι το εκλογικό σύστημα πρέπει να εγγυάται τη σχέση αντιπροσώπευσης μεταξύ των πολιτών και των αιρετών Οργάνων. Κατά τη νομολογία, αυτή η αρχή πηγάζει από τη γενική αρχή της ισότητας και συνδέεται με την αρχή της καθολικότητας της ψήφου. Όμως, η σύνδεση με την αρχή της ισότητας σημαίνει ότι η ισοδυναμία της ψήφου δεν είναι απεριόριστη, αλλά μπορεί να προσαρμόζεται χάριν σκοπών δημοσίου συμφέροντος.

Αυτοί οι σκοποί δεν μπορούν να είναι τυχαίοι, αλλά πρέπει να ανάγονται στο ίδιο το Σύνταγμα. Η αρχή της ισοδυναμίας αφορά κυρίως το εκλογικό Σώμα, αλλά πρέπει να σταθμίζεται με αρχές και σκοπούς που συνδέονται με τα εκλεγόμενα Όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που επίσης κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα. Συνεπώς, αποκλίσεις από την απόλυτη εφαρμογή της ισοδυναμίας της ψήφου, δηλαδή από την απλή αναλογική, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και αυτό έχει κριθεί πολλές φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Συνταγματικά θεμιτός σκοπός που δικαιολογεί αποκλίσεις από την αρχή της ισοδυναμίας, είναι η αποτελεσματική άσκηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την ενίσχυση της εκπροσώπησης του πλειοψηφούντος συνδυασμού στα εκλεγόμενα Όργανα.

Και βέβαια σε όλο τον κόσμο υπάρχει σύστημα αναλογικό, συνδυασμένο με πλειοψηφική διάσταση. Είτε αυτό που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, είτε αυτό που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες του κόσμου και της Ευρώπης, το σύστημα D’Hondt , που πάλι δίνει bonus στον πλειοψηφούντα συνδυασμό.

Όπως γνωρίζουν πολύ καλά και οι νομικοί, βρίσκονται σε αυτή την αίθουσα, η αρχή της διοικητικής αποτελεσματικότητας είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη και επιβάλλει την εκπλήρωση των νομοθετικά ταχθέντων στη διοίκηση στόχων. Αλλά φυσικά δεν αρκεί οποιαδήποτε εκπλήρωση στόχων. Για την αποτελεσματικότητα, ουσιώδης είναι η συνεχής, πλήρης, άρτια και ταχεία εκπλήρωση των στόχων οι οποίοι νομικά λαμβάνουν τη μορφή ανάθεσης συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει ως σύμφωνη με το Σύνταγμα, την ενίσχυση του επιτυχόντος συνδυασμού στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ώστε να καταλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα 3/5 των εδρών του Συμβουλίου και μάλιστα, χωρίς καν ο επιτυχών συνδυασμός να έχει λάβει έστω την απόλυτη πλειοψηφία επί του εκλογικού αποτελέσματος. Υπενθυμίζω το 42% που ίσχυε παλιότερα.

Έκτη και τελευταία επισήμανση. Στο Σύνταγμα υπάρχει μια ιστορική σιωπή ως προς το εκλογικό σύστημα των ΟΤΑ. Μια ιστορική σιωπή εύλογη, κατά τη γνώμη μας, διότι αν ήθελε ο συντακτικός νομοθέτης τότε, θα μπορούσε να καθιερώνει τον αναλογικό ή τον πλειοψηφικό χαρακτήρα της εκλογής. Δεν το έπραξε, διότι το εκλογικό σύστημα πρέπει να προσαρμόζεται στις εκάστοτε επικρατούσες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, μέσα στις οποίες καλείται να επιτελέσει τη λειτουργία της η Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ας αναλογιστούμε συνεπώς όλοι μας αν υπάρχει σήμερα το κατάλληλο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον. Ας αναλογιστούμε τις προκλήσεις των καιρών, ιδίως στα εθνικά θέματα. Ας αναλογιστούμε ότι με την απλή αναλογική η εξάρτηση από κυκλώματα παρανομίας και οι ολιγάρχες θα μπορούν με ελάχιστες χορηγίες να δημιουργούν και να ελέγχουν εύθραυστες ισορροπίες. Άλλωστε, για αυτό άλλαξε το σύστημα εκλογής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση η Ιταλία, για να αποφύγει την εξάρτηση από κυκλώματα παρανομίας. Ας αναλογιστούμε όχι μόνο την ημέρα των εκλογών, αλλά και την επόμενη μέρα και κυρίως αυτή.

Η απλή αναλογική, κυρίες και κύριοι, μου αρέσει. Αρέσει σε όλους. Στα λόγια. Ως άκουσμα, ως ταμπέλα. Τι γίνεται όμως την επόμενη μέρα; Όταν καλείσαι να προσφέρεις στο συνάνθρωπό σου πιο γρήγορα, πιο αποτελεσματικά, για να προχωρήσεις στην παραγωγική ανασυγκρότηση της πατρίδας;

Κυρίες και κύριοι, η χώρα μας εξακολουθεί να δοκιμάζεται από παρατεταμένη κρίση. Το τελευταίο που αφορά σήμερα τον πολίτη, είναι το εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση. Τον αφορούν όμως αν μπορεί να εξυπηρετηθεί με αξιοπρέπεια σε νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, αν έχει σχολεία και παιδικούς σταθμούς για τα παιδιά του, αν έχει δρόμους και πεζοδρόμια για να μετακινηθεί με ασφάλεια και ταχύτητα. Αν οι Δημόσιες Υπηρεσίες είναι λειτουργικές και φιλικές προς τον πολίτη. Αν υπάρχουν δουλειές για να μη μεταναστεύουν τα παιδιά του στο εξωτερικό. Αν υπάρχει παραγωγή, αν υπάρχουν αξιοπρεπείς μισθοί και συντάξεις. Αν δεν τιμωρείται η παραγωγικότητα και η εργατικότητα με εξοντωτικές φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις. Αυτά αφορούν τον πολίτη. Γιατί συνομιλούμε με την κοινωνία.

Ας βάλουμε λοιπόν το άλογο μπροστά από το κάρο. Η μεταρρύθμιση στο κράτος πρέπει να προηγηθεί. Και η κύρια οδός μεταρρύθμισης του κεντρικού κράτους είναι η αποκέντρωση. Καθαρές κουβέντες. Με αυτό το κράτος, η Ελλάδα δεν μπορεί να πάει πουθενά. Είναι ένα κράτος δουλοκτητικό. Ένα κράτος που εκεί που απαγορεύει, εκεί και επιτρέπει. Εκεί που τιμωρεί, εκεί και αθωώνει. Εκεί που σου λέει πήγαινε γρήγορα, εκεί και ορθώνει εμπόδια. Αυτό το κράτος πρέπει να αλλάξει.

Ο πλανήτης τρέχει με διαστημικές ταχύτητες και η χώρα μας δυστυχώς μοιάζει να κινείται με τον αραμπά. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα πλέον κεντρικοποιημένα, υπερσυγκεντρωτικά, centralized κράτη του Οργανισμού, μαζί με την Τουρκία και τη Χιλή. Ενώ στις ώριμες δημοκρατίες και τα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη, η Αυτοδιοίκηση διαδραματίζει έναν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, στην Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει ο φτωχός συγγενής. Πάρτε για παράδειγμα τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ένα πλέον αναχρονιστικό απολίθωμα, που παραπέμπει σε προηγούμενες δεκαετίες. Αναφέρω ενδεικτικά, οι δαπάνες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Περιφερειών και Δήμων, ανέρχονται μόνο στο 6,7% του συνόλου των δημοσίων δαπανών ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 40,2%. Όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις, η Αυτοδιοίκηση καλύπτει μόνο το 17,9% του συνόλου, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ, ανέρχεται στο 58,8%.

Τα τελευταία χρόνια έχει περικοπεί το 60% έως 65% των πόρων της Αυτοδιοίκησης. Ταυτόχρονα, λόγω των αθρόων συνταξιοδοτήσεων, Περιφέρειες και Δήμοι έχουν αδειάσει από το απαιτούμενο προσωπικό. Η κατάσταση είναι πραγματικά τραγική σε ειδικότητες αιχμής και συγκεκριμένες περιοχές όπως είναι τα νησιά μας. Άλλωστε και όταν εξασφαλίζουμε πόρους για επενδύσεις και έργα, συναντούμε ανυπέρβλητα πολλές φορές προβλήματα, λόγω του ακατανόητου νομοθετικού πλαισίου του Υπουργείου Υποδομών.

Μπορώ να πω πολλά ακόμη. Άλλωστε τα ζούμε όλοι μας στην καθημερινότητά μας. Η ουσία άλλωστε, δεν είναι μόνο να αναδεικνύουμε τα προβλήματα, αλλά να προτείνουμε και λύσεις. Ως Ένωση Περιφερειών, εργαζόμαστε και θέλουμε σε αυτό το πρώτο κοινό Συνέδριο της Αυτοδιοίκησης, να αναδείξουμε μια θετική ατζέντα. Μοχθούμε καθημερινά να είμαστε μια θετική δύναμη αλλαγής, θετικής ανατροπής, με προτάσεις, λύσεις και το κυριότερο, αποτελέσματα. Αποδείξαμε ότι είμαστε doers. Αποδείξαμε ότι με λίγα μπορούμε να κάνουμε πολλά. Αποδείξαμε ότι σεβόμαστε και το τελευταίο ευρώ του σκληρά εργαζόμενου και ακόμη σκληρότερα φορολογούμενου Έλληνα πολίτη. Αποδείξαμε ότι είμαστε υπερκομματικά πατριώτες και βάζουμε πάνω από όλα την Ελλάδα, τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Αποδείξαμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε, αποδείξαμε ότι υπακούμε στο συμφέρον της πατρίδας και μόνο σε αυτό. Αποδείξαμε ότι ξέρουμε να συνεργαζόμαστε και να φτάνουμε στο τελικό αποτέλεσμα, που είναι η ωφέλεια προς τον πολίτη. Για αυτό και οι προτάσεις μας είναι συγκεκριμένες, τεκμηριωμένες και κυρίως εφαρμόσιμες.

Πιστεύουμε ότι έκλεισε ο κύκλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όπως την ξέραμε και εξηγούμαι. Ο Καλλικράτης ήταν ένα μεγάλο θετικό βήμα για τις Περιφέρειες. Ένα θετικό βήμα που έδειξε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί κα ξέρει να συνεργάζεται και να έχει αποτελέσματα και κράτησαν στη δύσκολη στιγμή, που θυμόσαστε η καθεμιά και ο καθένας σας το 2015, στην πιο δύσκολη στιγμή της χώρας, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι κράτησαν τη συνοχή του κοινωνικού ιστού.

Ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε κυρίες και κύριοι, θαρραλέα στην περιφερειακή και αυτοδιοικητική διακυβέρνηση. Όλοι λίγο – πολύ, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, όλοι, το λένε. Αλλά πρέπει να το κάνουμε πράξη. Για να μπορεί κάθε πολίτης να αποφασίζει για τις τοπικές υποθέσεις, για να κάνουμε πράξη τη συλλογική ηγεσία που έχουμε στις Περιφέρειες, να καλούνται να αποφασίζουν εκείνοι οι οποίοι καλούνται και να τα υλοποιήσουν. Για να έχουμε καλύτερη υλοποίηση, προσφορότερη, γρηγορότερη, να το αγαπήσουν, να παθιαστούν, να το πιστέψουν, να λειτουργήσουν, να αποδώσουν και τέλος να φτάσουμε σε αυτό που όλοι θέλουμε το διακύβευμα. Την προσφορά προς τον πολίτη. Αυτό επιτάσσει η πραγματική δημοκρατία. Αυτό είναι το διακύβευμα της σύγχρονης εποχής με βάση και τα ισχύοντα σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το πρόγραμμα Καλλικράτης είχε μια δυναμική, έχει πλέον ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και τις σύγχρονες ανάγκες σε πολλές βασικές επιλογές.



Η δημιουργία της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης είναι ένα θετικό βήμα, αλλά άτολμο στην εφαρμογή του, γιατί αποφεύγει να τραβηχτεί η σαφής διαχωριστή γραμμή ανάμεσα στο κεντρικό κράτος και Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Συνεπώς, η μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση δεν είναι σήμερα πολυτέλεια, αλλά αδήριτη ανάγκη. Δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια, στην καλή θέληση μιας κυβέρνηση ή ενός Υπουργού. Είναι ανάγκη των καιρών, είναι επιταγή των πολιτών. Είναι επιλογή προοπτικής για την ελληνική κοινωνία. Είναι εκ ων ουκ άνευ προϋπόθεση ώστε η πατρίδα μας να βρει το δρόμο της και να ξεπεράσει την πολύπλευρη κρίση.

Ως Ένωση Περιφερειών έχουμε ετοιμάσει, παρουσιάζουμε σήμερα στο Συνέδριο της Αυτοδιοίκησης και την ελληνική κοινωνία, και φυσικά θα επιδώσουμε στην κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα, μια συγκεκριμένη πρόταση, έναν οδικό χάρτη για τη μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.

Η πρόταση αυτή θα λάβει και από τους νομικούς μας και τη μορφή πρότασης σχεδίου νόμου. Και άρα είμαστε απόλυτα συγκεκριμένοι. Εξυπακούεται βεβαίως ότι όχι απλά είναι ευπρόσδεκτες, αλλά επιζητούμε τις προτάσεις, τις παρατηρήσεις και ιδέες όλων των ανθρώπων της Αυτοδιοίκησης.

Αναφέρω με τίτλους τις μεταρρυθμίσεις που προτείνουμε.

Πρώτη μεταρρύθμιση, στις σχέσεις με την κεντρική διοίκηση, αναδόμηση του πλαισίου εποπτείας της Περιφερειακής Διακυβέρνησης. Εμείς θέλουμε τον έλεγχο, αλλά γρήγορο, αποτελεσματικό και σοβαρό, όχι αποσπασματικό. Αυτή τη στιγμή ξέρετε πόσοι μηχανισμοί ελέγχου λιγότερο ή περισσότερο εξαρτώμενοι και εξαρτημένοι λειτουργούν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και μάλιστα διαρκώς πολλαπλασιάζονται; Συνήγορος του Πολίτη, Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Σώμα Επιθεωρητών, Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, Οικονομική Επιθεώρηση, Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης, Περιφερειακός Συμπαραστάτης, Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, και αν συνεχίσω θα τελειώσει το Συνέδριο απαριθμίζοντας.

Όλα αυτά δημιουργούν μια ασφυκτική διοικητική πραγματικότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από πολυάριθμους και αποσπασματικούς ελέγχους, που διενεργούνται από ασυντόνιστους ελεγκτικούς μηχανισμούς.

Προτείνουμε λοιπόν σε κάθε Περιφέρεια τριμελείς Επιτροπές στις οποίες προεδρεύουν οι Πρόεδροι του Ελεγκτικού Συνεδρίου και θα συμμετέχουν ένα μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και ένα αιρετό στέλεχος της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και φυσικά δεν προέρχεται από την Περιφέρεια που θα έχει εκδώσει την προσβαλλόμενη πράξη.

Στην ως άνω ειδική Επιτροπή θα μπορεί να προσφύγει σε πρώτο και τελευταίο βαθμό όποιος έχει έννομο συμφέρον.

Οι αποφάσεις της Επιτροπής προσβάλλονται στα αρμόδια δικαστήρια, ενώ ο αυτεπάγγελτος έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου παραμένει και θα μπορούσε να ασκηθεί εντός προθεσμίας δύο μηνών από την έκδοση ή δημοσίευση της σχετικής πράξης.

Δεύτερη μεταρρύθμιση. Η θωράκιση της καταστατικής θέσης των αιρετών της Περιφερειακής Διακυβέρνησης με επαρκείς υποστηρικτικούς μηχανισμούς για την άσκηση των καθηκόντων. Σύγχρονο καθεστώς ειδικών αδειών. Επαναρρύθμιση θεμάτων αστικής, ποινικής και πειθαρχικής ευθύνης. Επανεξέταση των κωλυμάτων και των ασυμβιβάστων. Δεν μπορεί να έχουμε Τοπική Αυτοδιοίκηση πολλών ταχυτήτων ή πολιτική πολλών ταχυτήτων.

Ως ΕΝΠΕ αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία και την ανακοινώνουμε σήμερα, να εκπονήσουμε Κώδικα Δεοντολογίας Αιρετών Δευτεροβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με τον τρόπο αυτό, ή για την ακρίβεια και με αυτόν τον τρόπο, αποδεικνύουμε την ισχυρή βούλησή μας για τήρηση των αρχών της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης.

Δεύτερο βήμα για τη μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Θεσμική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας, με υποκατάσταση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, βασιζόμενη σε καλές πρακτικές άλλων χωρών. Υποκατάσταση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης από την Περιφερειακή Διακυβέρνηση και τη δημιουργία ενός νέου επιπέδου διοίκησης στο διοικητικό χάρτη της χώρας.

Ριζική, ριζοσπαστική, τολμηρή, αλλά και βιώσιμη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Περιφερειακής Διακυβέρνησης. Ενίσχυση του πολιτικού ρόλου της Περιφερειακής Διακυβέρνησης. Η Περιφερειακή Διακυβέρνηση αποκτά κανονιστική αυτονομία, δηλαδή την αρμοδιότητα να νομοθετεί η ίδια για τα της ευθύνης της. Η Περιφερειακή Διακυβέρνηση αναδιοργανώνεται εσωτερικά και αποκεντρώνει τις ευθύνες και τους ρόλους.

Κυρίες και κύριοι, διαχωρισμός επιτελικών και εκτελεστικών λειτουργιών βάσει των αρχών της επικουρικότητας, της αρχής της ενότητας του προγραμματισμού, της αρχής της ολοκλήρωσης των διοικητικών ενεργειών, της αρχής της συγκέντρωσης του διοικητικού έργου, της αρχής της καταλληλότητας και της επάρκειας των πόρων.

Τρίτο βήμα για τη μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Απόκτηση σταθερών και δυναμικών πηγών ιδίων εσόδων που μπορούν να λειτουργήσουν και στις συνθήκες της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας. Κάνοντας πράξη τη συνταγματική απαίτηση για ουσιαστική οικονομική αυτοτέλεια, η οποία στηρίζει σε μεγάλο βαθμό και τη διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ.

Ξεκαθαρίζω, ποτέ εμείς δεν ζητήσαμε να βάλουμε φόρους. Ξεκάθαρα. Εμείς ζητήσαμε να υπάρχει στη σημερινή εποχή, εποχή που όλα γίνονται ηλεκτρονικά, ένα τέτοιο σύστημα ώστε αυτά που δικαιούται να πάρει η κάθε Περιφέρεια, ο κάθε Δήμος, να έρχονται αυτοματοποιημένα μέσω ενός αλγορίθμου. Γιατί να χρειάζεται τόσοι εργαζόμενοι και τόσες υπογραφές και τόσα ταξίδια στην Αθήνα, που ταξιδεύει όλη η Ελλάδα καθημερινά στην Αθήνα για να λύσει τα προβλήματά της, λοιπόν να υπάρχει αυτό το μπέρδεμα; Τι δικαιούται ο καθένας; Έτοιμο, εισπράττει το κράτος, δεν χρειάζονται πολλοί εισπρακτικοί μηχανισμοί.

Με την ευκαιρία, επισημαίνω. Με την ευκαιρία, ακούω για το πρόγραμμα Φιλόδημος 1 και Φιλόδημος 2. Το επικροτούμε, το χειροκροτούμε, λέμε μπράβο, αλλά αν διαβάσετε το άρθρο 281 το Καλλικράτη θα δείτε ότι υπήρχε το πρόγραμμα ΕΛΛ.Α.Δ.Α, το οποίο ήταν πρόγραμμα…

ΟΜΙΛΗΤΗΣ: (εκτός μικροφώνου)

Κ. ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ: Όχι. Το πρόγραμμα εκεί έπρεπε να φέρει τέσσερα δις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και δεν τα έφερε.

Υπήρχε και άλλο πρόγραμμα, το ΑΚΣΙΑ, που έπρεπε να ξεκινήσει και δεν ξεκίνησε.

Λοιπόν, άρα προβλεπόταν και αυτά στον Καλλικράτη, όπως προβλεπόταν και ο Ελεγκτής Νομιμότητας, και καλά είναι να ξεκινήσει για να δημιουργηθούν συνθήκες ταχύτατης και καλύτερης διεκπεραίωσης των προβλημάτων.

Τέταρτο βήμα για τη μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση, η αναπτυξιακή προοπτική που καλείται να συνοικοδομήσει και να υπηρετήσει προς όφελος της περιφερειακής οικονομίας και των πολιτών, στηριζόμενη σε καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία και υποστηριζόμενη από εξειδικευμένο προσωπικό.

Δεν θα πω περισσότερα, καθώς θα τα συζητήσουμε διεξοδικά και στο Συνέδριό μας, αλλά και στα Περιφερειακά Συμβούλια όλης της χώρας.

Ολοκληρώνω με μια φράση. Μεταρρύθμιση δεν σημαίνει κάνω κάτι καινούργιο. Μεταρρύθμιση σημαίνει κάνω κάτι πιο αποτελεσματικό, πιο δίκαιο, πιο λειτουργικό και πιο γρήγορο. Μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση δεν σημαίνει μεταρρύθμιση που αφορά εμάς εδώ στην αίθουσα, τους Συμβούλους, και τους εργαζόμενους στις Περιφέρειες και στους Δήμους. Μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση σημαίνει μεταρρύθμιση που θα αφορά την καθημερινότητα κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα. Αφορά το παρόν και το μέλλον κάθε οικογένειας. Αφορά πρωτίστως και κυρίως τα παιδιά μας και τις νέες γενιές.

Για αυτό παραφράζοντας τον Μπίσμαρκ, η μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να γίνει ερήμην της Αυτοδιοίκησης και πολύ περισσότερο ενάντια στην Αυτοδιοίκηση.

Σας ευχαριστώ για την υπομονή και την παρακολούθηση, και να ξέρετε είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε. Σας ευχαριστώ.