Έντονο αυτοδιοικητικό ενδιαφέρον παρουσίασε η ομιλία της νέας Υφυπουργού Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιας για θέματα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δόμνας Μιχαηλίδου, στο πλαίσιο της συζήτησης των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης, αλλά και ο κοινοβουλευτικός διάλογος που την ακολούθησε.
Κατ’ αρχάς, όσον αφορά τους Παιδικούς Σταθμούς, η Υφυπουργός, περιγράφοντας τα «μέτρα ποιοτικού χαρακτήρα» με στόχο «την ενδυνάμωση του θεσμού της οικογένειας», δήλωσε:
« Διασφαλίζουμε πως όλα τα παιδιά έχουν θέσεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Ενισχύουμε το Πρόγραμμα “Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής”, έτσι ώστε όχι μόνο να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα σε κάθε οικογένεια - και εδώ έρχεται το ποιοτικό στοιχείο του μέτρου αυτού - αλλά και να αυξήσουμε τη συμμετοχή των γυναικών, των μητέρων στην αγορά εργασίας και να ενισχύσουμε την κοινωνικοποίηση των παιδιών σε νεαρότερη ηλικία, μιας και όλες οι έρευνες αυτό που δείχνουν είναι ότι όσο μικρότερα είναι τα παιδιά και εντάσσονται σε οργανωμένες δομές κοινωνικοποίησης, τόσο μεγαλύτερο και θετικότερο είναι το αντίκτυπο για το ανθρώπινο κεφάλαιο και το δυναμικό της χώρας. »
Περαιτέρω, εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι στην προγραμματική ομιλία ΔΕΝ συμπεριέλαβε ρητή αναφορά στο “καυτό” ζήτημα της μονιμοποίησης του Προγράμματος “Βοήθεια στο Σπίτι” με τις χιλιάδες μόνιμες προσλήψεις που είχε δρομολογήσει η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Αμέσως μετά το πέρας της ομιλίας της, εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ο τέως Υπ. Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, της απηύθυνε σειρά ερωτημάτων, στις οποίες συμπεριλαμβανόταν και το μέλλον του Βοήθεια στο Σπίτι.
Ο AIRETOS παραθέτει τα σχετικά αποσπάσματα του διαλόγου που αναπτύχθηκε:
« Ευκλ. Τσακαλώτος: (...) Επίσης, θέλω να θέσω μια διαφορετική ερώτηση για την οικογένεια που χρειάζεται στήριξη. Έχετε πρόθεση να συνεχίσετε με τις προσλήψεις για το “Βοήθεια στο Σπίτι”, που εμείς έχουμε προωθήσει; Γιατί φαντάζομαι πως ως νέα γυναίκα και νέα Υπουργός δεν θα θέλατε - όπως ο κ. Μητσοτάκης - η γυναίκα να κάνει αυτή τη δουλειά για τους μεγάλους ανθρώπους. Δηλαδή, η γυναίκα, η οποία θα έχει ένα παιδί στο αριστερό χέρι, μια σκούπα στο δεξί χέρι και έναν υπολογιστή για να δουλεύει από το σπίτι, να κοιτάει και τους μεγάλους ανθρώπους.
- Υφυπουργός: (...) Νομίζω ότι η απάντηση και στις τρεις ερωτήσεις σας είναι “Ναι”, με μια μικρή υποσημείωση ως προς το πώς θέσατε την τελευταία. Δεν νομίζω ότι ο Πρωθυπουργός έχει καμία τέτοια πρόθεση. Τουναντίον, γι’ αυτό νομίζω ότι μου εμπιστεύτηκε αυτόν τον ρόλο.
(...) Όσο για το “Βοήθεια στο Σπίτι”, όχι, δεν την περιορίζουμε και σε καμία των περιπτώσεων δεν είναι πρόθεση του Πρωθυπουργού ή του επιτελείου του να βρίσκεται η γυναίκα στην κατάσταση την οποία περιγράφετε.
- Ευκλ. Τσακαλώτος: Θα υπάρχουν αυτές οι θέσεις; Εμείς είχαμε πει για αυτούς που δεν ήταν μόνιμοι, μέσω ΑΣΕΠ να υπάρχουν τρεις χιλιάδες θέσεις για το “Βοήθεια στο Σπίτι”. Ρωτάω αν έχετε πρόθεση να συνεχίσετε με αυτό.
- Υφυπουργός: Αυτό που μπορώ να σας πω σίγουρα είναι ότι δεν υπάρχει από τώρα πρόθεση αυτό να καταργηθεί. »
Μπορείτε να δείτε ΕΔΩ το βίντεο με την προγραμματική ομιλία της Δ. Μιχαηλίδου, το κείμενο της οποίας ακολουθεί κατωτέρω :
“ Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η σημερινή συνεδρίαση είναι η πρώτη στην οποία μετέχω. Πριν από όλα νιώθω υποχρεωμένη να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό για την τιμή που μου έκανε εμπιστευόμενός με και αναθέτοντάς μου τον τομέα με τους υψηλότερους πολλαπλασιαστές στην κοινωνία. Θα τιμήσω την εμπιστοσύνη του.
Επιτρέψτε μου να θέσω ενώπιόν σας το πρόγραμμά μας για θέματα πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης για τα επόμενα χρόνια, πρόγραμμα που απορρέει από τις δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού, αλλά και από το όραμά μας για μια δίκαιη και αποτελεσματική άσκηση κοινωνικής πολιτικής, τους κύριους άξονες και τα μέτρα που χρειάζονται για την υλοποίησή του, καθώς και τις προτεραιότητές μας για ουσιαστικές αλλαγές των κακώς κειμένων των προηγούμενων ετών, αλλά και - όντας πιστοί στη βαθιά μας πεποίθηση για τη συνέχεια του κράτους - την ενίσχυση των θετικών μέτρων που παραλάβαμε στο Υπουργείο από την προηγούμενη διοίκηση.
Την προγραμματική μας πολιτική επιγραμματικά περιγράφουμε με έναν οριζόντιο και τρεις κάθετους άξονες.
Ο οριζόντιος: Το δημογραφικό μας πρόβλημα.
Οι τρεις κάθετοι:
- Πρώτος, ενδυνάμωση το θεσμού της οικογένειας.
- Δεύτερος, ανάπτυξη στρατηγικού πλαισίου κοινωνικής πολιτικής.
- Τρίτος, ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Το δημογραφικό μας πρόβλημα:
Τα τελευταία χρόνια όλες οι έρευνες δείχνουν πως είμαστε αντιμέτωποι με μια οδυνηρή πραγματικότητα. Στη χώρα μας κάθε χρόνο γεννιούνται λιγότεροι άνθρωποι από όσοι πεθαίνουν. Έχουμε 125.000 θανάτους για 88.000 γέννες.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής, η μειωτική τάση του πληθυσμού είναι τέτοια, ώστε κινδυνεύουμε σε 35 χρόνια ο πληθυσμός μας να συρρικνωθεί κατά το 1/4. Χρειαζόμαστε τώρα μια εθνική στρατηγική για το δημογραφικό, που υπερβαίνει κόμματα και πολιτικές. Σας θέλουμε όλους συμμέτοχους. Για να ενισχύσουμε το σύστημα πρόνοιας και υγείας, την κοινωνική συνοχή, το συνταξιοδοτικό, αλλά και το παραγωγικό μας δυναμικό, αναπτύσσοντας την αγορά εργασίας.
Το δημογραφικό πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί παρά μόνο μέσα από μια κεντρική κυβερνητική οικογενειακή πολιτική.
Ι] Πηγαίνω στον πρώτο κάθετο άξονα: Ενδυνάμωση του θεσμού της οικογένειας. Η οικογένεια συνεχίζει να είναι βασικό κύτταρο της κοινωνίας και ισχυρότατος παράγοντας κοινωνικής προστασίας μετά το οργανωμένο κράτος. Στοχεύοντας τη δράση μας στον θεσμό της οικογένειας, κινούμεθα σε δύο άξονες, παίρνοντας, ταυτόχρονα, μέτρα ποιοτικού και ποσοτικού χαρακτήρα.
Μέτρα ποιοτικού χαρακτήρα:
Διασφαλίζουμε πως όλα τα παιδιά έχουν θέσεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Ενισχύουμε το πρόγραμμα «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», έτσι ώστε όχι μόνο να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα σε κάθε οικογένεια - και εδώ έρχεται το ποιοτικό στοιχείο του μέτρου αυτού - αλλά και να αυξήσουμε τη συμμετοχή των γυναικών, των μητέρων στην αγορά εργασίας, αλλά και να ενισχύσουμε την κοινωνικοποίηση των παιδιών σε νεαρότερη ηλικία, μιας και όλες οι έρευνες αυτό που δείχνουν είναι ότι όσο μικρότερα είναι τα παιδιά και εντάσσονται σε οργανωμένες δομές κοινωνικοποίησης, τόσο μεγαλύτερο και θετικότερο είναι το αντίκτυπο για το ανθρώπινο κεφάλαιο και δυναμικό της χώρας.
Μέτρα ποσοτικού χαρακτήρα:
Εφαρμόζουμε παράλληλα τουλάχιστον τέσσερα μέτρα άμεσα κοινωνικού χαρακτήρα.
- Πρώτον, καθιερώνουμε επίδομα ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα. Με αυτό το μέτρο αντιμετωπίζουμε τις αυξημένες ανάγκες του πρώτου καιρού μετά τη γέννηση, ώστε τα έξοδα αυτά να μην αποτελούν ανασχετικό παράγοντα, ειδικά για κάθε νέο ζευγάρι.
- Δεύτερον, αυξάνουμε το όριο του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί.
- Τρίτον, ενισχύουμε στοχευμένα το πρόγραμμα σχολικών γευμάτων.
- Τέταρτον, εξετάζουμε τη δυνατότητα χορήγησης πρόσθετων κινήτρων ειδικά για νεαρότερες οικογένειες, αυτές που η γυναίκα τεκνοποιεί πριν τα τριάντα της χρόνια, μιας και ξέρουμε ότι όσο νεαρότερη είναι η γυναίκα, τόσο υψηλότερη είναι η πιθανότητα να τεκνοποιήσει πάνω από ένα παιδί.
ΙΙ] Δεύτερος κάθετος άξονας: Ανάπτυξη στρατηγικού πλαισίου κοινωνικής πολιτικής.
Το πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής της χώρας είχε για δεκαετίες ένα κύριο χαρακτηριστικό: Σχετικά υψηλές κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά χαμηλή επίδραση στα ποσοστά της φτώχειας.
Σύμφωνα με στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ και ΕUROSTAT, την περίοδο 1995 με 2008 οι δαπάνες για κοινωνική προστασία μεταπήδησαν από το 20% στο 26% του ΑΕΠ, φτάνοντας έτσι τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ την ίδια περίοδο το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας έμενε αμετάβλητο. Το κράτος, δηλαδή, προέβαινε σε ικανοποιητικές δαπάνες από ποσοτικής άποψης, αλλά δεν κατάφερνε να ενισχύσει, να ανακουφίσει τους πλέον ευάλωτους.
Η καθιέρωση το 2014 του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντιμετώπισε αποφασιστικά αυτές τις στρεβλώσεις του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Δυστυχώς η προηγούμενη κυβέρνηση, αν και το λοιδόρησε ως παγίδα φτώχειας, αρχικά αναστέλλοντας -αν θυμόμαστε όλοι- επί δύο χρόνια την καθολική γεωγραφική εφαρμογή του, στην πορεία όχι μόνο αποδέχθηκε την ορθότητά του, αλλά επιχείρησε και να το πιστωθεί πολιτικά ως δήθεν δικό της θεσμικό τέκνο.
Ακόμα, όμως, και για την εφαρμογή του, δύσκολα θα μπορούσε να είναι υπερήφανη. Μπορούμε όλοι να θυμηθούμε τις εικόνες παντελούς έλλειψης οργάνωσης, τρομερής ταλαιπωρίας, μεγάλων ουρών όλων των δικαιούχων που προσέρχονταν στις Υπηρεσίες των Δήμων για την υποβολή των αιτήσεών τους.
Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα το 2014 αποτέλεσε την απαρχή της προσπάθειάς μας για δαπάνες κοινωνικής πολιτικής με σαφή στόχευση και απτά αποτελέσματα. Για τον λόγο αυτό το ενισχύουμε, έτσι ώστε οι σχετικές εγγεγραμμένες πιστώσεις στον Προϋπολογισμό του 2020 να φτάσουν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ από 850 εκατομμύρια που είναι σήμερα.
Και, πολύ σημαντικό για την απορρόφησή του, επιδιώκουμε τη στόχευση στις πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, ώστε τα τμήματα του πληθυσμού που βρίσκονται κοντά στο όριο της απόλυτης φτώχειας, όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες και οι οικογένειες με ανήλικα τέκνα, να λάβουν τη βοήθεια που χρειάζονται.
ΙΙΙ] Περνώ γρήγορα στον τρίτο κάθετο άξονα, την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Στόχος μας είναι να κάνουμε πράξη την ανεξάρτητη διαβίωση και την αρχή προσβασιμότητας, θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στα άρθρα 19 και 9 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών.
Έτσι έχουμε τρεις κύριες πολιτικές.
- Πρώτον, τη ρυθμιστική διασφάλιση πρόσβασης ατόμων με αναπηρία σε αγορά εργασίας και σε θέσεις υψηλής ευθύνης.
- Δεύτερον, την αναβάθμιση της ειδικής εκπαίδευσής τους σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας.
- Τρίτον, τη θεσμοθέτηση ειδικότητας προσωπικού βοηθού με πλήρη επαγγελματικά και ασφαλιστικά δικαιώματα.
Αυτοί είναι οι κύριοι άξονες της προγραμματικής πολιτικής μας.
Πριν κλείσω, θα με αφήσετε να κάνω μια μικρή αναφορά στους φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο μας. Ήδη από τις πρώτες μέρες ανάληψης των καθηκόντων μας δεχόμαστε πλήθος αιτημάτων για παρέμβαση του Υπουργείου, ώστε να επιλυθούν πιεστικά προβλήματα ακόμα και ως προς τα στοιχειώδη για τη λειτουργία των εποπτευόμενων φορέων κοινωνικής πρόνοιας, όπως η πληρωμή εργαζομένων και η στέγαση των υπηρεσιών τους. Είναι κατανοητό οι δημοσιονομικοί περιορισμοί των τελευταίων ετών να έχουν επίπτωση στη λειτουργία των εποπτευόμενων φορέων. Αυτό, όμως, που δεν είναι κατανοητό, με δεδομένο αυτό το περιοριστικό χρηματοδοτικό πλαίσιο, είναι η προηγούμενη πολιτική ηγεσία να μην έχει επιχειρήσει έστω να λύσει προβλήματα οργανωτικής φύσεως των φορέων, τα οποία όχι απλά τους επιβαρύνουν, αλλά συχνά οδηγούν στην παράλυσή τους.
Γνωρίζουμε ότι η πρόκληση είναι μεγάλη και δύσκολη. Όμως, όπως κάθε απαισιόδοξος βρίσκει τη δυσκολία σε κάθε ευκαιρία, έτσι και κάθε αισιόδοξος βρίσκει την ευκαιρία σε κάθε δυσκολία. Επειδή και αισιόδοξοι είμαστε, αλλά πρωτίστως πολύ εργατικοί, μην έχετε καμία αμφιβολία ότι τη δουλειά θα την κάνουμε και θα την κάνουμε σωστά. Ευχαριστώ. ”